Normallaşmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "normal hala (qaydaya) düşmək, adi halına düşmək" ifadəsi ilə tam əhatə olunmur. Daha dəqiq və geniş şəkildə izah etmək üçün kontekstin əhəmiyyətini nəzərə almaq lazımdır. Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "normal" sözü fransız dilindən (normal) gəlmişdir və "qayda", "standart", "adi hal" mənalarını verir. "laşmaq" əlavəsi isə bir prosesi, bir dəyişməni ifadə edir. Ona görə də "normallaşmaq" feli bir vəziyyətin, prosesin və ya hadisənin qeyri-adi vəziyyətdən, pozulmuş vəziyyətdən adi halına, standart vəziyyətə doğru hərəkət etməsini, yəni sabitləşməsini və tarazlığa qayıtmasını bildirir.
Məsələn, "Vəziyyət normallaşmışdır" cümləsində "normallaşmaq" feli bir qeyri-sabit vəziyyətin sabitləşdiyini, qeyri-adi vəziyyətin aradan qalxdığını və normal vəziyyətə qayıtdığını bildirir. Bu normallaşma sosial, iqtisadi, siyasi və ya təbii bir hadisə ilə bağlı ola bilər. Müharibədən sonrakı dövrdə iqtisadiyyatın normallaşması, xəstəliyin normallaşması kimi. "Normallaşmaq" feli bir prosesin tədricən baş verdiyini və nəticədə sabit bir vəziyyətə gətirib çıxardığını ifadə edir.
Daha fərqli nümunələr:
- İctimai həyat normallaşmağa başlayıb. (İctimai həyatdakı pozuntular aradan qalxmaqdadır və adi halına qayıdır.)
- Onun sağlamlıq vəziyyəti normallaşdı. (Xəstəliyin ağır mərhələsi geridə qalıb və sağlamlığı bərpa olunur.)
- Əlaqələrimiz normallaşdı. (Əvvəlki gərginliklər aradan qalxıb, münasibətlər sakitləşib və adi halını alıb.)
- İqlim normallaşdıqdan sonra əkinçilik işlərinə başlanıldı. (Qeyri-adi hava şəraiti keçib və əlverişli hava şəraiti yaranıb.)
Beləliklə, "normallaşmaq" sadə bir mənadan daha çox, bir prosesin tədricən normal vəziyyətə qayıtmasını və sabitləşməsini əks etdirən zəngin mənalı bir sözdür. Kontekstə görə mənası dəqiqləşdirilir.