Nücəba (ər. نجباء - nucabaa, cəm halda nəcib sözündəndir) sözü Azərbaycan dilində əsasən nəcib, əsilzadə, yüksək əxlaqlı və nüfuzlu insanların cəmini ifadə edir. Lüğətlərdəki təriflər qısadır və mənanın bütün çalarlarını əhatə etmir. Daha dəqiq ifadə etmək üçün deyək ki, nücəba "nəcib insanlar", "zadəganlar", "əsilzadələr", "kübarlar" mənalarını verir, lakin bu mənaların hamısı eyni çəkiyə malik deyil. "Nəcib insanlar" mənası daha genişdir və soy-kökə əlavə olaraq yüksək əxlaq, kamillik, ləyaqət və xeyirxahlığı da əhatə edir. "Zadəganlar" və "kübarlar" isə daha çox soy-kök və sosial statusa vurğu edir.
Əvvəlki dövrlərdə, xüsusilə feodal cəmiyyətlərində, nücəba sözü birbaşa yüksək təbəqəyə, əsilzadə ailələrinə, əmirlərə, bəylərə və s. aid idi. Bu mənada sözün istifadəsi sosial iyerarxiyanı əks etdirirdi. Lakin müasir istifadədə, tarixi kontekstdən asılı olaraq, söz daha geniş mənada – yüksək əxlaq, mədəniyyət, zəka və ləyaqət sahibi olan insanları ifadə etmək üçün də işlədilə bilər. Mənəvi keyfiyyətlərə olan vurğu, tarixi mənasının fonunda daha aydın görünür.
Misal üçün, şeirdəki "Nücəbaləri görəndə ayağa" misrasında söz sosial statusu və hörməti vurğulayır. Burada nücəba, hörmət edilən, yüksək mövqeyə malik olan şəxslər, yəni bəylər, əmirlər və ya başqa nüfuzlu şəxslərdir. Digər tərəfdən, "O, nücəba ailəsindən idi" cümləsində soy-kök vurğulanır. "Nücəbanın əxlaqı həmişə təqdirəlayiq olub" cümləsində isə söz daha çox əxlaqi kamilliyə işarə edir. Beləliklə, nücəba sözünün kontekstə bağlı olaraq fərqli çalarları özündə əks etdirdiyini görürük.