izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Oxlovlamaq (f.): Bu feilin əsas mənası "oxlov vasitəsi ilə müəyyən bir əməliyyat aparmaq"dır. Oxlov, əsasən taxtadan hazırlanan, bir tərəfi düz, digər tərəfi isə yuvarlaq və ya bəzən dişli bir vasitədir. Ona görə də oxlovlamaq sözü müxtəlif kontekstlərdə bir-birindən fərqlənən mənalarda işlənir.

1. Oxlovla yaymaq: Bu, oxlovun düz tərəfinin istifadə edildiyi bir məna variantıdır. Xəmirin oxlovlanması məhz bu mənaya aiddir. Xəmir oxlov vasitəsilə yayılır, nazik və bərabər bir təbəqə halına salınır. Bu prosesdə oxlovun hərəkəti daha çox yayma, səpələmə, bərabərləşdirmə xarakteri daşıyır. Məsələn: "Böyük bir səbir və diqqətlə xəmiri oxlovlayıb nazik lavaş açdı."

2. Oxlovla döymək, oxlovla vurmaq: Bu mənada isə oxlovun hərəkəti daha çox döymə, vurma, bərkiltmə xarakteri daşıyır. Ümumiyyətlə, bu məna daha az işlənir və əsasən, həddindən artıq şiddət və sərtliyi ifadə etmək üçün işlədilir. "Uşağı oxlovlamaq" ifadəsi isə tamamilə məcazidir və fiziki cəza verməyi, uşağı şiddətlə döyməyi ifadə edir. Bu mənada, oxlovun sərtliyi və döymə gücü vurğulanır. Məsələn: "Əsla uşaqları oxlovlamaq olmaz, onlara səbr və anlayışla yanaşmaq lazımdır." Bu cümlədə oxlovlamaq sözü, şiddətli bir fiziki cəza üsulunu simvolizə edir. Etimalogiyasına baxsaq, oxlovun döymə funksiyasından irəli gələn bir məna variantıdır.

Qeyd edək ki, "oxlovlamaq" feili daha çox kənd təsərrüfatı ilə bağlı işlərdə, xüsusilə də xəmir yoğurma və hazırlama proseslərində işlədilir. Şəhər mədəniyyətində isə daha az rast gəlinir və əsasən, yuxarıda göstərilən ikinci mənada, yəni şiddət ifadə etmək üçün istifadə olunur. Bu da sözün məna inkişafında regional və sosial faktorların rolunu göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz