Oxşanmaq sözü Azərbaycan dilində geniş məna çalarlarına malik bir feldir. Lüğətlərdə əsasən "əzizlənmək, nəvaziş olunmaq, sevilmək, nəvazişlənmək" kimi mənaları ilə izah olunsa da, bu, sözün tam mənasını əhatə etmir. Oxşanmaq, əsasən fiziki təmasla əlaqəli bir hərəkəti, xüsusən də incə, şəfqətli və ya məhəbbətli bir şəkildə toxunmağı ifadə edir. Bu toxunma, həm də mənəvi yaxınlıq, şəfqət və qayğı hisslərini ifadə edir. Ona görə də, "əzizlənmək" və "nəvazişlənmək" mənaları sözün bir hissəsini əhatə etsə də, tam mənasını vermir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, kökündə ehtimal ki, "oxşamaq" felindən törəmə olduğu görünür. "Oxşamaq" sözü, iki şeyin bir-birinə bənzəməsi mənasını daşıyır. Oxşanmaqda isə bu bənzəmə, toxunma vasitəsilə ifadə olunur. Yəni, şəfqətli bir toxunma ilə insanın ruhuna təsir göstərilərək, həmin toxunma vasitəsilə rahatlıq, təsəlli və sevgi hissi aşılanır. Bu baxımdan, oxşanmaq, sadəcə bir fiziki hərəkət deyil, eyni zamanda mənəvi bir bağlantı yaradır.
Cümlə içərisində "oxşanmaq" sözünün necə işləndiyinə nümunələr:
- Ana körpəsini şəfqətlə oxşayırdı. (Burada fiziki toxunma və ana sevgisi vurğulanır.)
- Müəllim şagirdi təsəlli etmək üçün onun başını oxşadı. (Burada rahatlıq və təsəlli hissi ifadə olunur.)
- Pişik sahibini oxşayırdı. (Burada məhəbbət və yaxınlıq vurğulanır.)
- Qoca nəvəsinin başını incəliklə oxşayaraq ona nağıl danışırdı. (Burada həm fiziki təmas, həm də mənəvi yaxınlıq və sevgi ifadə olunur.)
Yekun olaraq, "oxşanmaq" sözü, şəfqətli, məhəbbətli və qayğıkeş bir şəkildə incə toxunmağı, bu toxunma vasitəsilə rahatlıq, təsəlli, sevgi və mənəvi yaxınlıq hisslərini ifadə edən bir feldir. Bu, sadəcə fiziki bir əməl deyil, eyni zamanda mürəkkəb emosional və mənəvi əlaqənin ifadəsidir.