Olay sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "baş vermiş hadisə, əhvalat, vəqəa" mənasında işlənir. Lüğətlərdə sadəcə "hadisə" və "əhvalat" kimi sinonimlərlə ifadə olunsa da, "olay" daha geniş kontekstdə, həm də müəyyən əhəmiyyət kəsb edən, yadda qalan hadisələri ifadə etmək üçün işlədilir. Sadə bir hadisəni deyil, daha çox təsir qoymuş, diqqət çəkən hadisələri təsvir etmək üçün üstünlük verilir.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "olay" sözü Türk dillərində geniş yayılmışdır və "olmaq" feilindən törəmişdir. "Olmaq" feili baş verməni, meydana çıxmanı ifadə etdiyi üçün "olay" da baş verən bir şeyi, hadisəni bildirir. Lakin sadə "olmaq"dan fərqli olaraq, "olay" sözü nəticəyə, təsirə daha çox diqqət çəkir.
Cümlədə işlənməsinə misal olaraq:
- "Tarixdə mühüm bir olay yaşandı." (Burada "olay" mühüm, tarixi əhəmiyyətə malik bir hadisəni bildirir.)
- "Qəribə bir olay baş verdi." (Bu cümlədə "olay" diqqət çəkən, gözlənilməz bir hadisəni ifadə edir.)
- "Onun həyatında bir çox əhəmiyyətli olaylar baş verib." (Cümlədə "olaylar" şəxsin həyatında mühüm rol oynamış, təsirli hadisələri bildirir.)
- "Bu olay onun həyatını dəyişdi." (Burada "olay" şəxsin həyatında kəskin dönüş yaradan hadisəni ifadə edir.)
Beləliklə, "olay" sözü sadəcə "hadisə"nin sinonimi olmaqdan kənara çıxaraq, daha çox əhəmiyyət, təsir və diqqət çəkən aspektləri önə çəkir. Bu səbəbdən də, yalnız "hadisə" və "əhvalat" sözləri ilə tam əvəz edilə bilməz.