Olsa-olsa: Bu söz birlik, əslində "olsa-olsa" deyil, "olsa olsa" kimi iki ayrı sözün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Funksional baxımdan isə qeyri-müəyyənlik, şübhə, ehtimal zəifliyi ifadə edən bir əlavədir. Hər iki “olsa” sözünün mənası “əgər belə olarsa” mənasını verir, ancaq birləşdikdə, “yalnız o halda ki”, “ən çoxu”, “ən yaxşı halda”, “sadecə”, “ancaq-ancaq”, “əgər mümkün olsa belə” kimi mənaları əks etdirir. Bu mənalardan hansının üstünlük təşkil etməsi kontekstdən asılıdır. Ümumi olaraq danışmada hər hansı bir hadisənin baş verməsinin şübhəli, qeyri-mümkün və ya çətin olduğu təkidini ifadə edir.
Söz birliyinin mənşəyini təhlil etsək, "olsa" sözünün əsasında "olmaq" felinin şəkilçilərlə dəyişmiş halı dayanır. "Olmaq" felinin subyektiv ehtimal bildirən şərti əyriliyi "olsa" formasıdır. İki "olsa" sözünün ardıcıl istifadəsi isə ehtimalın aşağı səviyyəsini, qeyri-müəyyənliyi daha da vurğulayır.
Misallar:
Olsa-olsa, beş nəfər gələcək. (Bu cümlədə "olsa-olsa" ifadəsi ən çox beş nəfərin gələ biləcəyini, daha çoxunun gəlməsinin mümkün olmadığını ifadə edir.)
Olsa-olsa, sən haqlısan. (Bu cümlədə şübhə ilə yanaşı, bir qədər də imkan qoyulması vurğulanır. Tamamilə haqlı olduğunuzda şübhə var.)
Olsa-olsa, Muxtar səhv etmişdir, işin mahiyyətini başa düşməmişdir. (Verilən misalda olduğu kimi, bu cümlə Muxtarın səhv etməsinin yüksək ehtimalını, ancaq hələ də bir qədər şübhənin mövcud olduğunu göstərir.Başqa bir səbəb ola bilməsi imkanı da var.)
Beləliklə, "olsa-olsa" söz birliyi sadəcə "ancaq" və ya "ən çoxu" mənasından daha çox, ehtimalın zəifliyi və şübhənin ifadəsini özündə əks etdirən, çox mənalı bir ifadədir. Kontekstdən asılı olaraq istifadə sahəsi və mənası dəyişə bilər.