izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Orada sözü Azərbaycan dilində əsasən yer bildirən zərf kimi işlənir. Əsas mənası "o yerdə", "həmin yerdə"dir. Sözün işlənməsində məkanın müəyyən olmasına baxmayaraq, konkret olaraq hansı yerin nəzərdə tutulduğu mətnin kontekstindən asılıdır. Yəni, "orada" sözü hər hansı bir öncədən müəyyən edilmiş və ya mətn ərzində izah olunmuş yerə işarə edir.

Bəzi hallarda, kontekstə əsasən, "orada" sözü əvəzlik funksiyası da daşıya bilər. Bu zaman əvvəllər adı çəkilmiş və ya kontekstdən aydın olan bir yeri təkrarlamamaq üçün istifadə olunur. Məsələn, "Evim o tərəfdədir, orada bağçamız da var" cümləsində "orada" sözü "evimin olduğu yerdə" mənasını verir və əvvəlki müəyyən edilmiş yerin təkrarını qarşısını alır.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "ora" sözünün kökü türkcə "or" və ya "ol" şəkilçisi ilə əlaqələndirilə bilər. Bu şəkilçilər məkanın uzaqlığını, gözlə görünməyən bir yeri bildirir. "Da" isə yer bildirən bir şəkilçi olaraq "or" kökünə əlavə olunaraq "orada" sözünü meydana gətirir. Bu baxımdan, "orada" sözü qrammatik olaraq yer bildirən zərfə uyğun gəlsə də, semantik olaraq kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar ifadə edə bilər.

Misallar:

• Orada, bağçada, uşaqlar oynayırdılar. (Yer bildirən zərf)

• Məktəbə yaxınlaşdıqca, orada qəribə bir səs eşitdim. (Yer bildirən zərf, kontekstdən aydın olan məkanı ifadə edir)

• Deyirəm ki, orada, yəni köhnə evdə çoxlu xatirələrimiz var. (Yer bildirən zərf, əvəzlik funksiyası ilə)

• Cavad orada, yəni dağlarda uzun müddət yaşamışdı. (Yer bildirən zərf, əvəzlik funksiyası ilə)

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz