izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Orkestrləmək (f.): Musiqi əsərini orkestr üçün uyğunlaşdırmaq, tənzimləmək, orkestr partituralarına köçürmək prosesini ifadə edən bir termindir. Bu proses sadəcə notların orkestr alətləri arasında bölüşdürülməsindən çox daha mürəkkəb bir işdir. Orkestrləmə əsərin ümumi səs rəngini, harmoniyasını, melodiyasının ifadəliliyini və dinamikanı nəzərə alaraq, hər bir alətin səs imkanlarından maksimum dərəcədə istifadə etməyi nəzərdə tutur. Musiqi əsərinin orijinal formasından, onun janrından, üslubundan və əsərin ifa olunacağı məkanın akustik xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, orkestrləmə üsulları və texnikaları dəyişə bilər.

Orkestrləmənin birinci mənası, yəni musiqi əsərinin partitura şəklində işlənməsi, əsərin orkestr üçün yazılı formasının yaradılmasını bildirir. Bu, bəstəkarın və ya aranjorun əsəri müxtəlif alətlər arasında bölgüsü, hər alət üçün ayrı-ayrı partiyaların yazılması və ümumi partituranın hazırlanması prosesidir. Məsələn, "Operanı orkestrləmək" deyərkən, əsərin vokal hissələri ilə yanaşı, orkestr hissələrinin də tam və dəqiq partituranın yazılması başa düşülür.

Orkestrləmənin ikinci mənası isə hər hansı musiqi əsərinin orkestrdə ifa olunmaq üçün uyğunlaşdırılmasıdır. Bu daha geniş bir anlayışdır və yalnız bəstəkarın əsərinin yazılması mərhələsini deyil, həm də mövcud bir əsəri (məsələn, piano əsəri və ya xalq mahnısı) orkestr üçün adaptasiya etməyi əhatə edir. Bu halda, orkestrləmə prosesi əsərin harmoniyasının, melodiyasının və ritminin dəyişdirilməsini, yeni səs rənglərinin əlavə olunmasını və ümumiyyətlə əsərin orkestr səsinə uyğunlaşdırılmasını tələb edə bilər. Məsələn, bir piano sonatasını orkestrləmək, piano hissəsini müxtəlif orkestr alətləri arasında bölüşdürmək, yeni harmonik rəngləmə əlavə etmək və əsərin dinamikasını zənginləşdirmək kimi prosesləri əhatə edir.

Beləliklə, "orkestrləmək" sözü musiqi sahəsində əsərlərin orkestr üçün hazırlanması ilə bağlı mürəkkəb bir prosesi ifadə edir və bu prosesin həyata keçirilmə üsulları və əhatə etdiyi işlər əsərin xüsusiyyətlərindən və orkestrləmənin məqsədindən asılı olaraq geniş miqyasda dəyişə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz