Ovuclamaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, lüğətlərdəki qısa izahdan daha geniş və dəqiq şəkildə aşağıdakı kimi izah edilə bilər:
Ovuclamaq, əsasən, ovucun içi vasitəsilə bir şeyi tutmaq, toplamaq, ələ almaq və ya yığmaq hərəkətini bildirir. Bu hərəkət, əşyanın miqdarına görə dəyişə bilər. Yəni, həm az miqdarda bir şeyi (məs., bir neçə dənə arpa), həm də daha çox miqdarda bir şeyi (məs., bir ovuc dolusu su) ovuclamaq olar. Hərəkətin mahiyyəti ovucun içi ilə əşyanı əhatə edib, sonra onu götürməkdəndir.
Lüğətdəki "ovucla götürmək, ovcunu ya ovuclarını doldurub götürmək" ifadəsi bu hərəkətin əsas xüsusiyyətini əks etdirir. Lakin "ovuclamaq" felinin istifadə dairəsi daha genişdir. Məsələn, "ovuclamaq" felinin məcazi mənada da işlənməsi mümkündür. Mütəxəssis bir şəxs bir mövzunu qısaca, aydın və əsas məqamlarını vurğulayaraq izah edərsə, bu da "ovuclamaq" felinin məcazi mənasında istifadə edilə bilər: "O, mövzunu çox gözəl ovucladı".
Felin etimologiyasına nəzər salsaq, kökü "ovuc" sözündəndir. "Ovuc" isə əlin içi, barmaqların arasında olan boşluq deməkdir. Beləliklə, "ovuclamaq" felinin mənası bu kökdən birbaşa törəyir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
– Uşaq qumdan bir ovuc qum ovucladı.
– O, arpanı ovuclayıb ələ verdi.
– Suyu bulaqdan ovuclayıb içdi.
– Müəllim mövzunu sadə və anlaşıqlı şəkildə ovucladı.
Gördüyümüz kimi, "ovuclamaq" fəli həm konkret, həm də məcazi mənada işlənə bilər və hər iki halda da ovucun içi ilə bir şeyin götürülməsi və ya qısa və aydın şəkildə izah edilməsi fikrini ifadə edir.