Oynaş sözü Azərbaycan dilində əsasən iki mənada işlənir. Birinci mənası "bax aşna" ifadəsində olduğu kimi, yaxın, tanış, dost kimi qəbul edilən, lakin qohumluq əlaqəsi olmayan şəxs deməkdir. Bu mənada oynaş, adi tanışlıqdan daha yaxın, daha sıx ünsiyyət əlaqəsini ifadə edir. Həmçinin, əvvəlki əlaqələrə istinad olunan yaxınlıq hissini də bildirə bilər. Məsələn, “uşaqlıqdan oynaşımızdır” deyərkən uşaqlıqdan bəri olan sıx dostluq əlaqəsini nəzərdə tuturuq.
Sözün ikinci mənası isə, daha çox mənfi kontekstdə işlənir və gizli, qeyri-rəsmi, qadağan olunmuş əlaqəyə, xüsusilə də əxlaqsız əlaqələrə işarə edir. Bu mənada oynaş sözü sədaqətsizliyi, xəyanəti, gizli görüşləri ifadə edir. Misal üçün, “Onun oynaşları çoxdur” cümləsi şəxsin əxlaqsız həyat tərzi sürdüyünü bildirir. Ata sözündə ("Oynaşa ümid olan ərsiz qalar") istifadə olunan məna da bu ikinci mənaya daha yaxındır; gizli əlaqələrə ümid bəsləyən şəxsin xəyal qırıqlığına uğrayacağını ifadə edir.
Etimalogiyasına gəldikdə, "oynaş" sözü "oynamaq" felindən törəmişdir. "Oynamaq" felinin mənalarının müxtəlifliyi "oynaş" sözünün məna çalarlarının zənginliyini izah edir. "Oynamaq" həm əyləncəni, həm də gizli, sirli hərəkətləri ifadə edə bildiyi kimi, "oynaş" sözü də həm yaxın dostluq, həm də gizli, əxlaqsız əlaqələri ifadə edə bilir. Bu mənalar arasında semantik bir əlaqənin olması açıq şəkildə görünür: hər iki halda da müəyyən bir gizlilik, aşkar olunmayan tərəflərin mövcudluğu nəzərdə tutulur.
Beləliklə, "oynaş" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Ancaq hər iki halda da sözün əsasında yaxınlıq və ya gizlilik ideyası dayanır. Sözün istifadəsinə diqqət yetirmək və hansı mənada işləndiyini dəqiqləşdirmək lazımdır.