izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tanış sifəti, əsasən iki insan arasındakı əlaqəni, onların bir-birini tanıma dərəcəsini ifadə edir. Lüğətlərdəki "tanışlığı olan, əvvəllər görüşmüş, bir-birini tanıyan" tərifi qısadır və tam mənzərəni verməkdən uzaqdır. "Tanış" sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli nüanslar daşıyır.

Birinci mənada, "tanış" iki insan arasında əvvəlki bir görüşün olduğunu və bu görüşün onların bir-birini qismən də olsa tanımasını təmin etdiyini bildirir. Bu tanıma, sadə bir tanışlıqdan, yaxın dostluğa qədər müxtəlif dərəcələrdə ola bilər. Məsələn, "Tanış bir üz gördüm, amma adını xatırlaya bilmirəm" cümləsindəki "tanış" sözü bu mənanı ifadə edir. Bu mənada sinonim kimi "məlum", "tanınmış" sözlərini işlətmək olar, ancaq "tanınmış" daha çox ictimai məşhurluğu ifadə edir.

İkinci mənada, "tanış" sözü bir əşya və ya hadisənin əvvəllər rast gəlinmiş, bəlli və gözlənilən olduğunu bildirir. Məsələn, "Bu melodiya mənə çox tanış gəlir" cümləsindəki "tanış" sözü, melodiyanın əvvəllər eşidilmiş, yadda saxlanmış bir melodiya olduğunu ifadə edir. Bu mənada, "məlum", "adi", "alışılmış" kimi sözlər sinonim ola bilər.

Üçüncü mənada isə, "tanış" sözü bəzi hallarda "yaxın", "dost" mənasında da işlənə bilər, lakin bu, kontekstdən asılıdır. "O, mənim çox tanışım və ona həmişə etibar edirəm" cümləsində "tanış" sözü artıq sadə bir tanışlıqdan kənara çıxaraq, daha sıx bir əlaqəni, dostluğu ifadə edir. Bu mənada, "dost", "yaxın dost", "yoldaş" kimi sözlərlə əvəz edilə bilər.

Sözün etimologiyasına gəldikdə, "tanı-" fel kökünə "-ış" sifət şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəlmişdir. "Tanı-" kökü, "bilmək", "qavramaq", "fərq etmək" mənalarını ehtiva edir.

Verilən nümunə cümləsi ("İndidən hər kəs ki tanış kəndlilərindən birinə rast gəlir, qaçıb kəndlinin qabağını kəsir") "tanış" sözünün birinci mənasını, yəni əvvəllər görüşülmüş, bir-birini tanıyan kəndlilər arasındakı əlaqəni ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz