izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ozon (O3): Yunanca "ozo" sözündən əmələ gəlmişdir ki, bu da "iy saçıram", "ətirli" mənasını verir. Adının seçilməsi ozonun kəskin, xarakterik iyinin olması ilə əlaqədardır. Kimyəvi tərkibinə görə oksigenin (O2) allotropik modifikasiyasıdır, yəni oksigen atomlarının fərqli bir şəkildə birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Ozon molekulu üç oksigen atomundan ibarətdir. Normal şəraitdə ozon solğun mavi rəngə malik, qaz halında olan bir maddədir.

Ozonun ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti güclü oksidləşdirici xassəsidir. Bu xüsusiyyət onu güclü dezinfeksiyaedici və sterilizasiyaedici vasitə kimi istifadəyə yararlı edir. Ozon, bakteriyaları, virusları, göbələkləri və digər mikrobları məhv etmək qabiliyyətinə malikdir. Suda və havada mövcud olan zərərli çirkləndiriciləri oksidləşdirməklə, onları zərərsiz hala gətirir. Bu səbəbdən ozon, suyun təmizlənməsi, havanın dezinfeksiyası, qida məhsullarının saxlanması və digər sahələrdə geniş tətbiq olunur.

Ozonun zərərsizləşdirici təsiri onun yüksək reaktivliyi ilə əlaqədardır. Ozon molekulu nisbətən qeyri-sabitdir və asanlıqla parçalanaraq oksigen atomları (O) və ya oksigen molekulları (O2) əmələ gətirir. Bu reaksiyalar zamanı sərbəst oksigen atomları digər maddələrlə reaksiyaya girir və onları oksidləşdirir. Bu oksidləşmə prosesi bir çox zərərli maddələrin tərkibini dəyişir və onları zərərsiz hala gətirir.

Lakin, ozonun yüksək reaktivliyi onun həm də zərərli ola biləcəyini göstərir. Yüksək konsentrasiyalarda ozon insan sağlamlığı üçün təhlükəlidir, tənəffüs yollarını qıcıqlandırır və tənəffüs problemlərinə səbəb ola bilər. Buna görə də ozonla işləyərkən təhlükəsizlik tədbirlərinə əməl etmək vacibdir. Ozon stratosferdə ozon təbəqəsini əmələ gətirir və Yer kürəsini zərərli ultrabənövşəyi şüalardan qoruyur. Ancaq troposferdə (Yer səthinin yaxınlığında) ozon havanın çirklənməsinin göstəricisidir və sağlamlıq üçün zərərlidir. Ona görə də, ozonun həm faydalı, həm də zərərli tərəflərini nəzərə almaq vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz