Ömürlü sifəti, kökünə görə "ömür" sözündən törəmişdir və əsas mənası "uzun ömür sürən" və ya "uzun ömür sürmüş" deməkdir. Lüğətlərdə verilən bu qısa izah, sözün zəngin semantik imkanlarını tam əhatə etmir. "Ömürlü" sözü sadəcə uzun müddət yaşamağı deyil, həm də bu uzun ömür boyu yaşadığı həyatın keyfiyyətini, təcrübəsini, müdrikliyini ifadə edə bilər. Beləliklə, "ömürlü" insan yalnız uzun müddət yaşayan deyil, həm də həyatın müxtəlif sınaqlarından keçmiş, həyat təcrübəsi toplamış, müəyyən bir həyat fəlsəfəsinə sahib olan bir şəxsiyyətdir.
Sözün işlənməsində kontekst böyük rol oynayır. Məsələn, "ömürlü ağac" deyərkən, sadəcə uzun illər yaşayan ağacı nəzərdə tuturuq. Ancaq "ömürlü adam" ifadəsi daha geniş məna daşıyır. Burada yalnız uzunömürlülük deyil, həm də həmin adamın həyatının dolğunluğu, təcrübəsi, yaşadığı hadisələr, topladığı biliklər, əldə etdiyi nəticələr nəzərdə tutulur. Bu adam yaşadığı müddətdə çox şey görmüş, çox şey yaşamış, özünəməxsus həyat yolu keçmiş bir insandır.
"Ömürlü" sözünün sinonimləri arasında "uzunömürlü", "yaşlı", "qocaman" kimi sözlər də vardır, lakin bunların heç biri "ömürlü" sözünün ifadə etdiyi nəciblik, təcrübə, müdriklik kimi mənaları tam olaraq əks etdirmir. "Ömürlü" sözü daha çox poetik üslubda işlənir və həm də bir az həvəslə, ehtiramla istifadə olunur. Məsələn, "Ömürlü bir ağac kimi dik durub" və ya "Ömürlü bir insanın hekayəsi" kimi ifadələr sözün zəngin məna çalarını tam əks etdirir. Ona görə də, "ömürlü" sadəcə bir sifət deyil, həm də bir obraz yaradan ifadədir.
Qısacası, "ömürlü" sözünün mənasını ancaq "uzun ömür sürən" kimi məhdudlaşdırmaq səhvdir. Bu söz daha çox həyatın tam və dolğun yaşanması, təcrübənin zənginliyi, müdrikliyin simvoludur. Dilçilik baxımından isə bu sözün mənasının dərk edilməsi onun işlədildiyi kontekstdən asılıdır.