izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Örtülmə (f.iş.) "Örtülmək" fellindən törəmiş isimdir. Əsas mənası, bir şeyin başqa bir şeylə örtülərək görünməz və ya qismən görünməz hala gətirilməsi prosesidir. Bu proses nəticəsində yaranan vəziyyəti də ifadə edə bilər. Məsələn, "Qarın örtülməsi" deyəndə qarın üstünün başqa bir şeylə (torpaq, qar təbəqəsi, s.) örtülməsini ifadə edirik. Eyni zamanda "örtülmə" sözü daha geniş mənada, gizlədilmə, gizli saxlanılma, pərdələnmə mənasında da işlənə bilər. Bu mənada "məsələnin örtülməsi", "həqiqətin örtülməsi" kimi ifadələrdə rast gəlirik. Sözün işlənmə sahəsi geniş olub, həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda istifadə olunur.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "örtülmə" sözü "ört-" kökündən və "-ülmə" feli isim şəkilçisindən əmələ gəlmişdir. "Ört-" kökü qədim türk dillərindən qaynaqlanır və örtmək, gizlətmək, qapamaq mənalarını ehtiva edir. "-ülmə" şəkilçisi isə passiv fel mənası verir, yəni bir hərəkətin obyekt üzərində icra edildiyini göstərir. Beləliklə, "örtülmə" sözü bir şeye bir şeyin örtülməsi və ya gizlədilməsi prosesini ifadə edir.

Fərqli cümlələrdə necə işləndiyinə dair nümunələr:

  • Baharın gəlişi ilə torpağın örtülməsi bitkilərin cücərməsinə səbəb oldu.
  • Hadisənin örtülməsi cəmiyyətdə böyük narazılığa səbəb oldu.
  • Qədim şəhərin örtülməsi tədqiqatçılar üçün böyük çətinlik yaratdı.
  • Evə gələn qonağı səssizcə örtülməsi onun üzərində gəzirdi.
  • Suyun örtülməsi səbəbindən balıqlar nəfəs almaqda çətinlik çəkirdilər.

Göründüyü kimi, "örtülmə" sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalarda istifadə oluna bilər. Ancaq əsas mənası hər halda bir şeyin başqa bir şeylə örtülməsi, gizlədilməsi və ya qapanmasıdır. Sözün dəqiq mənası cümlənin ümumi məzmunundan aydınlaşdırıla bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz