Örtülü sifəti, əsas mənası etibarilə bir şeyin üzünün örtülmüş, gizlədilmiş və ya qapadılmış halını bildirir. Bu, həm fiziki, həm də məcazi mənada ola bilər. Fiziki mənada, bir əşyanın üzərinə qapaq, örtük və ya digər bir şey qoyularaq gizlədilməsini ifadə edir. Verilən nümunədə olduğu kimi, “örtülü tabaqlarda” ifadəsi, qurbanlıq ətin qabların üzərinə örtük qoyularaq görünməz hala gətirildiyini göstərir.
Lüğətlərdəki daha sadə izahlar bu genişliyi tam əks etdirməyə bilər. “Örtülü” sözü, yalnız fiziki örtülmə ilə məhdudlaşmır. Məcazi mənada, gizli, aşkar olmayan, sirli, bəzən də qadağan olunmuş, işıqdan uzaq, gizlin mənalar da daşıya bilər. Məsələn, “örtülü təhdid”, “örtülü məna”, “örtülü niyyət” kimi ifadələrdə olduğu kimi.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, kökü “örtmək” felləsinə gedib çıxır. “Örtmək” fəli isə, bir şeyi digər bir şeylə gizlətmək, örtmək, qapamaq mənalarını verir. Beləliklə, “örtülü” sifəti, bu fəlin sifət şəklini təşkil edir və əşyanın vəziyyətini, xüsusiyyətini təsvir edir.
Cümlə içində istifadəsinə nümunələr:
- Qutunun içindəki hədiyyə örtülü idi.
- Onun sözləri arasında örtülü bir təhdid var idi.
- Tarixin örtülü səhifələri hələ də araşdırılmaqdadır.
- Qaranlıq, örtülü bir gecə idi.
- Qədim şəhərin örtülü keçidləri hələ də tapılmayıb.
Göründüyü kimi, “örtülü” sözü müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif mənalar kəsb edə bilir. Ona görə də, bu sözün mənasını anlamaq üçün cümlənin ümumi kontekstini nəzərə almaq vacibdir.