Öskürəkotu (Tussilago farfara) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid çoxillik ot bitkisidir. Azərbaycan dilindəki adının "öskürək" sözündən törəməsi, bitkinin xalq təbabətində öskürəyin müalicəsində istifadə olunması ilə əlaqədardır. Bitkinin adı, xüsusilə də onun tətbiq sahəsi ilə bağlı olaraq, məhz bu xüsusiyyəti əks etdirir.
Öskürəkotu, adətən, gilli, rütubətli torpaqlarda, dərələrdə, uçqunlarda və çay sahillərində bitir. Bu bitki torpağın su tutma qabiliyyətinin yüksək olduğu yerləri üstün tutur. Onun geniş yayılma arealı, müxtəlif ekoloji şəraitə uyğunlaşmaq qabiliyyətindən xəbər verir. Bitkinin kökü sürünən, yeraltı zoğları olan bir rizom sisteminə malikdir. Bu xüsusiyyət, onun vegetativ yolla çoxalmasını asanlaşdırır və ərazidə tez yayılmasına səbəb olur.
Öskürəkotunun yarpaqları böyük, ürəkvari və dişli kənarlıdır. Çiçəkləri parlaq sarı rəngdə olub, erkən yazda, yarpaqlardan əvvəl açılır. Bu, bitkinin çoxalma strategiyasının bir hissəsidir: çiçəklər tozlaşma üçün daha çox imkana sahib olur. Meyvəsi ağ tüklü, kiçik toxumlardan ibarətdir. Bu tüklər küləklə yayılaraq bitkinin yeni ərazilərə yayılmasına kömək edir.
Qeyd etmək lazımdır ki, öskürəkotunun müalicəvi xüsusiyyətləri elmi cəhətdən tam təsdiqlənməsə də, xalq təbabətində geniş istifadə olunur. Ancaq bitkinin kimyəvi tərkibində müəyyən miqdarda toksik maddələr olduğundan, onun tətbiqi yalnız ixtisaslı həkimin nəzarəti altında aparılmalıdır. Həddən artıq istifadəsi ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
Müxtəlif mənbələrdə öskürəkotunun fərqli adlarla da qeyd olunduğunu görmək olar. Məsələn, bəzi regionlarda ona "tüstüotu" və ya başqa yerli adlar verilə bilər. Bu, bitkinin geniş yayılma arealı və yerli dialektlərdən asılı olaraq adlandırılma fərqliliyini göstərir.