izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ötmə₂ (kök: ötmək₂) Azərbaycan dilində işlənən bir söz olub, əsasən "ötmək" fellərinin törəmə isimlərindən biridir. "Ötmək" fellərinin bir neçə mənası vardır və "ötmə" sözünün də mənası, hansı "ötmək" felindən törədiyinə bağlı olaraq dəyişir. Lüğətlərdə bu çoxşaxəli məna təsvir edilməyib.

Əgər "ötmək" felini "bir yerdən digər yerə keçmək, atlamaq, tullanmaq" mənasında nəzərdən keçirsək, "ötmə" sözü bu hərəkətin özü, bir yerə sürətlə və ya qəflətən keçmə hadisəsini bildirər. Məsələn, "atın ötməsi" deyərkən atın birdən bir yerə tullanmasını, qəflətən irəli atılmasını ifadə edirik. Bu mənada "ötmə" "sıçrayış", "atılış", "tullanma" kimi sözlərlə sinonim ola bilər.

Əgər "ötmək" felinin "səs çıxarmaq, səs vermək" mənasını nəzərdən keçirsək, "ötmə" sözü bu səsin özü, yəni səs çıxarma hadisəsi və ya həmin səsin xüsusiyyətləri barədə məlumat verir. Məsələn, "quşun ötməsi" deyərkən quşun nə cür səs çıxardığını, səsinin tonunu, xarakterini nəzərdə tuturuq. Bu mənada isə "ötmə" "səs", "fəryad", "nida" sözləri ilə qismən sinonim ola bilər, amma mənası daha xüsusi olaraq quşların və ya digər heyvanların xarakterik səslərinə aiddir.

Digər bir ehtimal "ötmək" felinin "aşağı düşmək, yıxılmaq" mənasında işlənməsi ola bilər. Bu halda isə "ötmə" sözü ani yıxılma, sürüşüb düşmə, yerə yıxılma kimi hadisələri bildirər. Bu mənada "ötmə" "sürüşmə", "yıxılma", "düşmə" sözləri ilə sinonim ola bilər, amma "ötmə" daha sürətli və gözlənilməz bir hərəkəti ifadə edər.

Beləliklə, "ötmə₂" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşdirilməlidir. Sözün dəqiq mənasını müəyyən etmək üçün cümlədəki işlənmə formasına və ətrafdakı sözlərə diqqət yetirilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz