izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ötrü sözü Azərbaycan dilində bir qoşma olaraq işlənir və əsasən səbəb və ya məqsəd bildirmək üçün cümlədə işlədilir. "Çıxışlıq halda olan sözlərdən sonra gələrək" ifadəsi onun sintaktik funksiyasını qeyd edir. Yəni, ötrü qoşması, cümlədəki bir əsas sözün (adətən fellərin çıxışlıq halında olan formaları) səbəbini və ya məqsədini izah edir.

Daha dəqiq desək, "ötrü" qoşması bir hərəkətin, vəziyyətin və ya hadisənin səbəbini və ya məqsədini göstərmək üçün işlənir. Bu səbəb və ya məqsəd əvvəlki söz və ya ifadə ilə səbəb-nəticə əlaqəsi yaradır. "Üçün" və "üçünə" qoşmaları ilə məna baxımından yaxın olsa da, onlardan fonetik və stilistik cəhətdən fərqlənir. "Üçün" daha ümumi, "ötrü" isə daha köhnə və bəzən daha rəsmi bir üsluba aid ola bilər.

Misal olaraq, "Yorulmaqdan ötrü istirahət etdi" cümləsində "yorulmaqdan" səbəb, "istirahət etdi" isə nəticəni ifadə edir. "Qonaqları qarşılamaqdan ötrü evə qayıtdı" cümləsində isə "qonaqları qarşılamaqdan" məqsəd, "evə qayıtdı" isə həmin məqsədə yönələn hərəkəti göstərir. Bu cür cümlələrdə "ötrü" qoşmasını "üçün" və ya "üçünə" qoşmaları ilə əvəz etmək mümkündür, lakin mənanın incə bir fərqi ola bilər. Bəzən "ötrü" qoşması cümləyə daha klassik və ya ədəbi bir üslub qatır.

Etimalogiyasına gəlincə, "ötrü" sözünün kökü türk dillərindəki "üçün" qoşmasına dayanır. Tarixi inkişaf prosesində fonetik dəyişikliklərə məruz qalaraq müasir Azərbaycan dilindəki formasını almışdır. "Ötrü" qoşmasının işlənməsi ədəbiyyatda da geniş yayılmışdır və müxtəlif yazı üslublarında rast gəlinir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz