Özünütərbiyə sözü Azərbaycan dilində "özünü tərbiyə etmə" mənasını ifadə edir. Lakin bu, sadə bir tərifdir və sözün zəngin mənasını tam əhatə etmir. Özünütərbiyə, fərdin öz xarakterini, davranışlarını, vərdişlərini və düşüncə tərzini istədiyi istiqamətdə şüurlu və sistemli şəkildə dəyişdirmək və inkişaf etdirmək prosesidir. Bu, passiv bir proses deyil, aktiv, davamlı və şüurlu bir səy tələb edir.
Etimoloji baxımdan, söz iki hissədən ibarətdir: "özünütərbiyə". "Özünü" əvəzlik sifəti olub, fəaliyyətin subyektini - özünü göstərir. "Tərbiyə" isə ərəb mənşəli olub, əxlaqı, davranışı, tərzi-həyatı yaxşılaşdırmaq, kamilləşdirmək mənasını verir. Beləliklə, "özünütərbiyə" sözü özünü tərbiyə etmək, yaxşılaşdırmaq, kamilləşdirmək prosesini ifadə edir.
Özünütərbiyənin əsas məqsədi fərdin potensialını üzə çıxarmaq, mənəvi-əxlaqi keyfiyyətlərini inkişaf etdirmək, özünə inam hissini artırmaq, həyatda uğur qazanmaq üçün lazım olan bacarıqları inkişaf etdirməkdir. Bu, sadəcə olaraq pis vərdişlərdən azad olmaq deyil, həm də müsbət xüsusiyyətləri inkişaf etdirmək, şəxsiyyətin hərtərəfli inkişafına nail olmaq deməkdir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Onun uğurlarının əsas səbəbi özünütərbiyəsi idi.
- Özünütərbiyə həyatın bütün sahələrində uğur qazanmaq üçün vacibdir.
- Uşaqlarda özünütərbiyə vərdişlərinin formalaşdırılması çox vacibdir.
- Davranışlarında gördüyüm dəyişiklik onun ciddi özünütərbiyə ilə məşğul olduğunu göstərirdi.
Gördüyümüz kimi, "özünütərbiyə" sözü müxtəlif kontekstlərə malikdir və hər bir halda mənası kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşir. Lakin ümumi mənada, özünü inkişaf etdirməyə, kamilləşdirməyə yönəlmiş şüurlu və sistemli bir prosesi ifadə edir.