izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Paxlalılar (lat. Fabaceae, Leguminosae) bitkilər aləminin ikiyəlpəklilər sinfinə aid çox geniş və əhəmiyyətli bir bitki fəsiləsidir. "Paxla məhsulu verən bitki fəsiləsi" ifadəsi mənanın yalnız bir hissəsini əhatə edir. Çünki paxlalılar fəsiləsinin əsas xüsusiyyəti meyvəsinin paxla olması ilə yanaşı, bioloji və iqtisadi əhəmiyyətinə görə də xüsusi yer tutur.

Paxla, fəsilənin adını verdiyi kimi, bu bitkilərin əsas meyvə tipidir. Paxlanın əsas xüsusiyyəti quruyanda iki yarım hissəyə açılması və içərisində toxumların yerləşməsidir. Lakin bəzi paxlalılarda meyvənin paxla olmama halları da müşahidə edilir. Məsələn, bəzi növlərdə meyvə qozavari, giləmeyvəvari və ya digər formalarda ola bilir.

Paxlalı bitkilərin əhəmiyyəti onların ekoloji rolundan və insan həyatındakı tətbiqlərindən irəli gəlir. Onlar azot fiksasiyası ilə torpağın münbitliyini artırırlar. Azot fiksasiyası prosesində torpaqdakı azotu bitkinin istifadə edə biləcəyi formada birləşdirir. Bu səbəbdən də paxlalılar əkinçilikdə yaşıl gübrə kimi istifadə olunur. Bundan əlavə, paxlalı bitkilər geniş şəkildə qida məhsulu (noxudu, lobya, fıstıq, soya və s.) kimi istifadə olunur. Onlar həmçinin dərman, yem və sənaye məhsulu kimi də qiymətlidir. Paxlalı bitkilərin taxta və lifinin istifadəsi də geniş yayılmışdır.

Qısacası, "paxlalılar" termini yalnız paxla meyvəsi verən bitkiləri deyil, zəngin bioloji müxtəlifliyi, ekoloji əhəmiyyəti və insan həyatındakı çoxsaylı tətbiqləri ilə seçilən böyük bir bitki fəsiləsini əhatə edir. Onların tərkibində olan üzvi birləşmələr, müxtəlifliyi və əhəmiyyəti ətraflı şəkildə botanika, aqronomiya, kimya və digər elmlər tərəfindən araşdırılır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz