izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Paklanma: "Paklanmaq" fellindən törəmiş isimdir. Lüğətlərdə əsasən "təmizlənmə, paklaşma" mənasında izah olunsa da, bu izah kifayət qədər geniş və dəqiq deyil. Paklanma həm fiziki, həm də mənəvi təmizlənməni ifadə edə bilər. Fiziki paklanma, bir şeyin kir, çirk, mikroblardan təmizlənməsi deməkdir. Məsələn, "Evlərin paklanması üçün dezinfeksiya işləri aparıldı" cümləsində paklanma fiziki təmizlənmə mənasını verir. Ancaq "ruhun paklanması", "vicdanın paklanması", "qəlbin paklanması" kimi ifadələrdə isə paklanma mənəvi bir təmizlənməni, günahlardan, pis əməllərdən təmizlənməni, əxlaqi cəhətdən təmiz və saf hala gəlməyi bildirir. Bu mənada, paklanma dini kontekstdə də istifadə oluna bilər, məsələn tövbə, əfv olunma və günahlardan təmizlənmə prosesi.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "pak" kökünün köhnə türk dillərindən gəldiyi görünür və "təmiz, saf, günahsız" mənasını verir. "-lanma" isə isim şəkilçisidir və prosesi, hərəkəti bildirir. Beləliklə, paklanma sözü leksik mənası baxımından sadəcə "təmizlənmə"dən daha geniş mənaya malikdir. Həm fiziki, həm də mənəvi, həm maddi, həm də mənəvi aləmləri əhatə edir. Bu səbəbdən də, cümlədə necə işləndiyindən asılı olaraq, mənası dəyişə bilər. Məsələn, "torpağın paklanması" deyərkən torpağın kimyəvi maddələrdən təmizlənməsini, "mühitin paklanması" deyərkən isə havanın, suyun və ətraf mühitin çirklənmədən təmizlənməsini nəzərdə tuta bilərik.

Qısaca desək, paklanma sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşdirilsə də, ümumi mənası "təmizlənmə, saflaşma" olmaqla yanaşı, həm fiziki, həm də mənəvi, həm maddi, həm də mənəvi aləmlərdə baş verən təmizlənmə proseslərini ifadə edir. Bu, sözün geniş leksik mənasını və istifadə çevikliyini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz