Pan sözü [pol. pan] Polyak dilindən götürülmüşdür və əslində "cənab", "ağa", "bəy" mənasını verir. XIX və XX əsrin əvvəllərində isə, xüsusilə Polşa, Ukrayna və Belarus kimi ölkələrdə, mülkədar sinfini, zadəganları və yüksək təbəqəyə mənsub olanları ifadə etmək üçün geniş istifadə olunmuşdur. Bu kontekstdə "pan" sadəcə bir hörmət ifadəsi deyil, həm də sosial statusu, torpaq mülkiyyətini və gücü vurğulayan bir termin olaraq anlaşılırdı.
1917-ci il inqilabından əvvəlki dövrdə, xüsusən Şərqi Avropada, "pan" sözü rus dilindəki "barın" və ya "pomyesşik" sözlərinin sinonimi kimi işlənirdi. Yəni, geniş torpaq sahələrinə sahib olan, kəndliləri öz əmri altında saxlayan və siyasi cəhətdən güclü təsiri olan mülkədarları qeyd edirdi. Bu mənada, "pan" sözü yalnız bir şəxsiyyəti deyil, həm də tarixi bir sosial quruluşu, feodal sistemin qalığı olan bir təbəqəni təmsil edirdi.
Sözün işlənməsinə dair nümunələr: "Pan Kovaleski böyük bir mülkədar idi.", "Panların hakimiyyəti xalqın əziyyətinə səbəb olurdu.", "İnqilabdan sonra panlar öz torpaqlarını itirdilər." Göründüyü kimi, cümlələrdə "pan" sözü həm ad, həm də ünvan kimi işlənir. Ad kimi istifadə olunduqda, sözün qarşısına ad gəlir və mülkədarın adını ifadə edir. Ünvan kimi istifadə olunduqda isə, hörmət və ya nüfuz mənası ön plana çıxır, lakin bu hörmət, həm də sosial qeyri-bərabərliyin ifadəsidir.
Qısacası, "pan" sözü sadə bir ünvan və ya titul deyil, tarixi, sosial və siyasi kontekstin əks olunduğu bir termindir. Onun mənasının tam başa düşülməsi üçün sözün işləndiyi tarixi dövr və kontekst nəzərə alınmalıdır.