Payızgülü (Chrysanthemum) – mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid, əsasən oktyabr-noyabr aylarında, bəzən isə payızın əvvəllərindən etibarən qışa qədər çiçəklənən, müxtəlif rənglərə (ağ, sarı, qırmızı, çəhrayı, bənövşəyi və onların müxtəlif çalarlarına) malik, iri və dekorativ çiçəkləri ilə seçilən çoxillik bitkidir. Xrizantem kimi də tanınır. "Payızgülü" termini, çiçəkləmə dövrünü dəqiq əks etdirən, daha aydın və xalq arasında daha çox yayılmış bir termindir. Botaniki baxımdan isə Chrysanthemum cinsi çox sayda növ və sortu əhatə edir, buna görə də "payızgülü" sözü bu cinsə aid olan bütün bitkiləri ümumiləşdirir.
Bitkinin çiçəklərinin ölçüsü, forması və rəngi növ və sortdan asılı olaraq dəyişir. Bəzi payızgülləri kiçik, sadə çiçəklərə malik olarkən, bəziləri isə böyük, dolğun və mürəkkəb çiçək quruluşuna sahibdir. Bu bitki, bağçılıqda geniş istifadə olunur və dekorativ əhəmiyyət kəsb edir. Həmçinin, bəzi növləri dərman məqsədləri üçün də yetişdirilir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Bağçada gözəl bir ağ payızgülü açmışdı.
- O, payız günəşinin altında çiçəklənən payızgüllərini seyr edirdi.
- Çiçək dükanında müxtəlif rəngli payızgülləri satılırdı.
- Nənəm hər payız öz əlləri ilə əkdiyi payızgüllərindən böyük bir dəstə hazırlayırdı.
- Bu ilki payızgülləri keçən illərlə müqayisədə daha iri və rəngarəng idi.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "payız" sözü Azərbaycan dilində mövcud olan "payız" (payız mövsümü) sözündən və "gül" sözündən təşkil olunmuşdur. Bu, bitkinin çiçəkləmə dövrünü aydın şəkildə ifadə edir.