Pemza (ing. pumice, əsli latıncadan) – vulkanik mənşəli, çox məsaməli, yüngül, qalxanma qabiliyyətinə malik bir növ süxurudur. Kimyəvi tərkibinə görə əsasən felsit və ya riolitdən ibarətdir. Süngərvari görünüşü sayəsində çox aşağı sıxlığa malikdir, hətta su üzərində üzə bilər. Bu xüsusiyyəti, maqmatik ərimənin sürətli soyuması və qazların ayrılması zamanı meydana gələn çox sayda kiçik, qapalı boşluqların yaranması ilə əlaqədardır.
Pemzanın yaranması qazlarla zəngin olan viskoz (qatı) lavanın sürətli soyuması ilə bağlıdır. Soyuma prosesində lava içərisindəki qazlar qaçmağa çalışır, lakin viskozluq səbəbindən tamamilə çıxa bilmir və nəticədə sayısız kiçik hava boşluqları əmələ gətirir. Bu boşluqlar pemzanın xarakterik süngərvari strukturunu meydana gətirir.
Pemza müxtəlif sahələrdə geniş tətbiq olunur. Əsasən aşındırıcı material kimi istifadə olunur: tikintidə səthlərin təmizlənməsində, dəridə ölü dəri hüceyrələrinin təmizlənməsində (kosmetologiyada), metal sənayesində parlatmada və s. Bundan əlavə, yüngüllüyü səbəbindən bəzi tikinti materiallarının istehsalında da istifadə olunur.
Pemzanın rəngi ümumiyyətlə ağ, boz və ya açıq-sarıdır, lakin bəzi hallarda qara və ya qırmızımtıl rəngdə də ola bilər. Bu rəng fərqləri pemzanın kimyəvi tərkibindən və içərisindəki mineralların növündən asılıdır. Sərtliyi nisbətən aşağıdır, asanlıqla əzilə və toz halına gətirilə bilər.
Ümumiyyətlə, "pemza" sözü həm təbiətdə tapılan süxur üçün, həm də bu süxurun əzilmiş, emal olunmuş formaları üçün istifadə olunur. Məsələn, "Pemza tozu ilə səthi təmizlədi" və ya "Yeni bina pemza bloklarından inşa edilib" kimi cümlələrdə işlənə bilər.