izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Süngərdaşı (is. Cilalama, taraşlama işlərində və s.-də istifadə edilən süngər kimi məsaməli, çox yüngül vulkanik süxur; dabandaşı, pemza) - Vulkanik püskürmələr nəticəsində əmələ gələn, çox məsaməli və yüngül bir növ vulkanik süxurdur. Adından da göründüyü kimi, süngərə bənzər quruluşa malikdir; məsamələri hava ilə doludur, bu səbəbdən suda batmır və çox yüngüldür. Onun yaranma mexanizmi sürətlə soyuyan və qazlarla zəngin olan vulkanik lavanın sürətli vulkanik fəaliyyət nəticəsində meydana gəlməsi ilə bağlıdır. Sürətli soyuma prosesi lava içərisindəki qazların qaçmasına imkan vermədən, onların boşluqlar şəklində qalmasına səbəb olur, bu da süngərdaşının xarakterik məsaməli strukturunu yaradır.

Süngərdaşının rəngi ağ, boz, sarımtıl və ya qəhvəyi ola bilər. Mekanik müqaviməti azdır, asanlıqla əzilər və parçalanar. Bu xüsusiyyətləri onu müxtəlif sahələrdə istifadəyə yararlı edir. Əsasən, cilalama, taraşlama, təmizləmə işlərində, həmçinin bəzi tibbi məqsədlərdə (məsələn, ölü dəri hüceyrələrini təmizləmək üçün) istifadə olunur. Qədim dövrlərdən bəri müxtəlif məişət əşyalarının hazırlanmasında da tətbiq olunmuşdur.

Terminoloji baxımdan, "dabandaşı" və "pemza" sözləri süngərdaşının sinonimləridir. Bəzi mənbələrdə bu terminlər arasında incə fərqlər qeyd olunsa da, ümumi istifadədə bunlar bir-birinin əvəzinə işlədilir. Məsələn: "Ayaqqabıların dabanını süngərdaşı ilə təmizlədi." və ya "Mebel səthinin cilalanması üçün pemzadan istifadə etdi." cümlələrində "süngərdaşı" və "pemza" sözləri eyni mənada işlənmişdir. Sözlərin mənşəyinə gəldikdə isə, "pemza" sözü italyan dilindən (pomice) gəlmişdir.

Qısaca, süngərdaşı özünün unikal fiziki xüsusiyyətləri sayəsində sənaye, tibb və məişətdə geniş tətbiq alan dəyərli bir vulkanik süxurdur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz