Pəjmürdəlik (is. Pəjmürdə adamın görkəmi; solğunluq, pərişanlıq) sözü Azərbaycan dilində geniş mənada istifadə olunan bir termindir. Əsas mənası, bir insanın fiziki və ya ruhi vəziyyətinin pisliyini, xəstəliyini və ya əzabını əks etdirən ümumi bir görünüşü bildirir. Bu görünüş, üzdəki solğunluq, gözlərdəki batıqlıq, bədəndəki zəiflik kimi fiziki əlamətlər, həmçinin qayğı, kədər, qorxu və s. kimi duyğuların ifadəsində özünü göstərə bilər.
Daha dəqiq desək, pəjmürdəlik yalnız solğunluq və pərişanlıqdan ibarət deyil, daha çox bu əlamətlərin yaratdığı ümumi bir təəssüratdır. Bu təəssürat, həm fiziki, həm də ruhi amillərin birgə təsirindən yaranır. Məsələn, uzun müddət davam edən xəstəlik, aclıq, yuxusuzluq, dərin qayğı və ya ağır stres pəjmürdəliyə səbəb ola bilər. Bu halda, insanın yalnız rəngsiz və pərişan görünməsi yox, həm də hərəkətlərində, baxışlarında, ümumi hərəkətliliyi azalması kimi əlamətlər müşahidə oluna bilər.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, “pəjmürdə” sözünün mənşəyi tam aydın deyil, lakin “pəjmə” (toz, tozlu, çirkli) və ya “pəjmər” (solğun, rəngsiz) kimi köklərlə əlaqələndirilə bilər. Bu da sözün mənasını daha yaxşı izah edir. Beləliklə, pəjmürdəlik, sadəcə "solğunluq"dan daha çox, çirkli, tozlu, cansız, solğun və pərişan görünüşü ifadə edir.
Cümlə içərisində istifadəsi:* Onun üzü pəjmürdəlikdən saralmışdı.* Uzun müddət davam edən xəstəlik onu tamamilə pəjmürdə etmişdi.* Yaman xəbər eşidəndən sonra üzündə pəjmürdəlik əmələ gəldi.* Pəjmürdəliyi onu daha da kövrək və zəif göstərirdi.
Yekun olaraq, pəjmürdəlik, sadəcə bir söz deyil, insanın fiziki və psixoloji vəziyyətinin bir əksidir. Bu vəziyyətin səbəbləri müxtəlif ola bilər və hər bir halda sözün dolğun mənasını anlamaq üçün kontekstin nəzərə alınması lazımdır.