Pərdə (fars. پرده, pardeh) sözü Azərbaycan dilində geniş məna çalarlarına malik bir leksik vahiddir. Əsas mənası “qapı, pəncərə və s.-dən asılan örtü” olsa da, bu, onun məna potensialının yalnız bir hissəsini əhatə edir. Etimalogiyasına nəzər salsaq, fars dilindən gələn “pərdə” sözü əslində “örtü, gizli saxlanan şey” mənasını verir. Bu etimoloji kökdən irəli gələrək, Azərbaycan dilində bir çox kontekstlərdə işlənir.
Birinci və ən geniş yayılmış mənası həqiqətən də qapı, pəncərə, səhnə və ya digər açıq sahələri örtmək üçün istifadə olunan parça, materialdır. Bu mənada “pəncərə pərdəsi”, “səhnə pərdəsi”, “meydan pərdəsi (məsələn, teatrda)” kimi ifadələr işlədilir. Burada pərdənin əsas funksiyası ətrafdakı mühitin təsirlərindən qorunma, gizlilik təmin etmə və ya estetik görünüş yaratmaqdır.
İkinci məna çalarında isə "pərdə" sözü gizlilik, ört-basdır edilmişlik, görünməzlik mənasını ifadə edir. Məsələn, "məsələnin arxasında bir pərdə var", "sirri pərdə arxasında saxlamaq", "həqiqətin pərdəsi açıldı" kimi ifadələrdə pərdə gizli olanı, açıqlanmayanı simvolizə edir. Bu kontekstdə pərdə, gerçəkliyin üzərini örtən bir maneə, sirri gizlədən bir qat kimi təsvir olunur.
Üçüncü bir məna isə "pərdə" sözünün bir hadisənin, prosesin və ya məkanın bir hissəsini digərindən ayıran bir sərhəd və ya maneə kimi işlənməsidir. Məsələn, “tarixin pərdəsi”, “unutqunluğun pərdəsi”, “ölüm pərdəsi” kimi ifadələrdə pərdə vaxt, məkan və ya hadisələr arasında bir ayrılıq yaradır, bir mərhələni digərindən ayırır.
Beləliklə, “pərdə” sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Həm material predmet, həm də metaforik mənada, gizlilik, ayrılıq, maneə kimi müxtəlif mənalarda işlənən bu sözün əhatə dairəsi geniş və çoxcəhətlidir.