izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Pərt (fars. pərta – dağılmış, parçalanmış, sarsılmışdan) sifət. Əhvalı pozulmuş, tutqun, pərişan, ruhdan düşmüş, qəmgin, kədərli, məyus və ya bir şeydən inciyərək əhvalının pozulduğu, incimiş halda olan. Sözün əsas mənası fiziki dağılma, parçalanma olsa da, zamanla metaforik mənada, əsasən insanın daxili dünyasının pozulması, emosional sarsıntı, pərişanlıq vəziyyəti ifadə etmək üçün işlənir. Pərtlik, ruhun, əhvalın dağılmış, pozulmuş vəziyyətini bildirir. Bu hal, həm kədər, həm qorxu, həm də ümidsizlik kimi müxtəlif emosional vəziyyətlərdən qaynaqlana bilər.

Pərt sözü, əsasən insanın əhval-ruhiyyəsini təsvir etmək üçün işlənir. Məsələn, "O, atasının xəstəliyindən çox pərt idi." cümləsində pərt sözü, insanın kədərini, məyusluğunu ifadə edir. "İmtahandan sonra pərt bir halda evə qayıtdı." cümləsində isə, əsəbiliyi, narahatlığı bildirir. "Pərt baxışları hər şeyi deyirdi." cümləsində isə, insanın daxili durumunu, ruhi vəziyyətini göstərən fiziki əlamətlər vasitəsilə təsvir olunur. Beləliklə, pərt sözü yalnız kədər ifadə etmir, həm də ümumi bir pozulmuşluq, narahatlıq, sarsıntı halını əhatə edir.

Pərt sözü, "pərişan", "məyus", "incimiş", "tutqun" kimi sözlərlə sinonim kimi işlənə bilər, lakin hər bir sözün özünəməxsus çalarları vardır. Pərt sözü daha çox daxili bir pozğunluğu, daxili bir dağıntını, emosional bir sarsıntı halını ifadə edir. Digər tərəfdən, "pərişan" sözü daha çox xarici amillərlə bağlı narahatlıq, qarışıqlığı, "məyus" sözü ümidsizliyi, "incimiş" sözü inciməyə səbəb olan hadisəni, "tutqun" sözü isə üz ifadəsinin qəmli, kədərli olduğunu ifadə edir. Yəni, pərt sözü bu sözlərlə birlikdə istifadə olunaraq, mənanı daha da dəqiqləşdirir və gücləndirir.

Qüdrət İsmayılzadənin əsərlərindəki istifadəsinə əsasən, pərt sözünün həm daxili pərişanlığı, həm də fiziki yorğunluq və sarsıntı ilə əlaqəli mənalarını qeyd etmək olar. Kontekstdən asılı olaraq, pərt sözünün mənası dəqiqləşdirilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz