izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Pərvazlanmaq – feil. Əsas mənası “uçmaq, havada uçuş hərəkəti etmək” olsa da, məcazi mənada da geniş işlənir. Əslində, “pərvaz” sözü fars mənşəli olub, "qanad" və ya "uçmaq qabiliyyəti" mənasını verir. Beləliklə, "pərvazlanmaq" sözü əslində "qanadlanmaq", "qanadlarını açıb uçmaq" kimi də təsəvvür oluna bilər. Bu, sözün yalnız fiziki uçma hərəkətini deyil, həm də yüksəlmə, yüksəliş, irəliləmə kimi məcazi mənalar daşıdığını göstərir.

Birinci məna (məcazi deyil): Quşların, həşəratların və digər uçan canlıların havada hərəkət etməsi. Misal: Qartal qayanın başından pərvazlandı və uzaqlara uçdu. Qaranquşlar yazda pərvazlanaraq isti ölkələrdən qayıdırlar. Bu mənada "uçmaq" sözü ilə demək olar ki, sinonimdir.

İkinci məna (məcazi): Tez inkişaf etmək, sürətlə yüksəlmə, qalxma, irəliləmə. Bu mənada "pərvazlanmaq" "yüksəlmək", "inkişaf etmək", "irəliləmək" sözləri ilə sinonim kimi işlənə bilər, lakin bu sözlərdən daha poetik və obrazlıdır. Misal: Karyerası pərvazlandı. Elmimiz pərvazlanmaqdadır. Ölkəmizin iqtisadiyyatı pərvazlanmaqdadır. Bu cümlələrdə "pərvazlanmaq" sözü sürətli, əzəmətli bir yüksəlişi, uğuru ifadə edir.

Üçüncü məna (məcazi): Həyəcanla, coşqunluqla hərəkət etmək, qəflətən hərəkətə keçmək. Bu mənada "pərvazlanmaq" "atılmaq", "sürətlənmək" kimi sözlərlə əvəz oluna bilər. Misal: Qəzəbdən pərvazlandı və bağırmağa başladı. Sevincdən pərvazlanıb dostlarını qucaqladı.

Beləliklə, "pərvazlanmaq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. Həm fiziki, həm də məcazi mənalarda istifadə olunur və hər iki halda da hərəkətin sürətli, yüksəlişli və əzəmətli olduğunu vurğulayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz