Pərvaz (fars. پَرَواز) sözü Azərbaycan dilində əsasən "uçmaq", "havada uçuşmaq", "uçub qalxmaq" mənalarında işlənir. Lüğətlərdə verilən qısa izahlar bu geniş mənanı tam əks etdirmir. Əslində, pərvaz sadəcə "uçmaq" deyil, daha çox bir məqsədlə, hədəflə, və ya qəfil bir hadisədən qaçmaq üçün edilən uçma hərəkətini ifadə edir. Bu mənada, "qalxmaq" və ya "uçmaq" sözlərindən fərqlənir. "Qalxmaq" daha ümumi bir hərəkəti, "uçmaq" isə hər hansı bir quşun və ya təyyarənin havada hərəkət etməsini bildirir. Pərvaz isə daha poetik, təsviri, hətta dramatik bir kontekstdə istifadə olunur.
Pərvaz sözü, fars dilindən gəlmişdir və "pər" (qanad) və "vaz" (qalxma, uçuş) komponentlərindən təşkil olunmuşdur. Beləliklə, sözün etimologiyası da onun mənasını dəqiqləşdirir: qanadlarla edilən qalxma və uçuş hərəkəti. Bu məna, quşların uçuşuna aid olduqda daha aydın görünür, amma məcazi mənada da istifadə edilə bilər.
Misal olaraq, "quşlar pərvaz etdi" ifadəsi quşların sadəcə havaya qalxmasını deyil, həm də bu qalxmanın səbəbini, məsələn, təhlükədən qaçmaq, ovdan gizlənmək və ya yuvasına qayıtmaq kimi bir məqsədini ehtiva edir. "Düşmənlərin hücumundan qurtarmaq üçün pərvaz etdilər" cümləsində isə, pərvaz sözü məcazi mənada işlənir və bir qrup insanın təhlükədən qaçmaq üçün sürətlə və qəfil hərəkət etməsini ifadə edir. Bu mənada, "qaçdılar" və ya "qurtuldular" sözlərindən fərqli olaraq, pərvaz sözü hərəkətin sürətliliyi və qəfiliyini daha yaxşı ifadə edir.
Ədəbiyyatda pərvaz sözü, özünün poetik və təsviri xüsusiyyətləri sayəsində tez-tez istifadə olunur. Mətndə verilən nümunədə ("Sürü yaxınlaşdıqca çöldəki quşlar qalxıb uçuşur, sonra oturur, yenə sürü yaxınlaşanda havaya pərvaz edir") pərvaz sözü, quşların qəfil və təkrarlanan uçuşunu və bu uçuşun qorxudan qaynaqlandığını və qısadığından bəhs edir. "Pərvaz etmək" ifadəsi isə, öz-özünə uçuşa qalxmağı deyil, səbəblə edilən və ya bir məqsəd güdən bir uçuşu bildirir. Beləliklə, pərvaz sözü, söz ehtiyatımızda xüsusi bir yer tutur və mənasını tam əhatə edən izahlara ehtiyac duyur.