Pıqq sözü Azərbaycan dilində tək qaynayan, qatı mayenin (məsələn, qaynayan süd, bal, qatıq və s.) çıxardığı səsi ifadə edir. Bu, qısa, kəskin və adətən səssiz bir səsdir. Sözün əsas mənası həmin qaynama səsini ifadə etsə də, bədii ədəbiyyatda və gündəlik danışıqda məcazi mənada da işlənə bilər. Məsələn, qızmar bir cismin suya atılması zamanı yaranan səs üçün də pıqq sözü işlədilə bilər.
Fonetik cəhətdən baxdıqda, pıqq sözünün tələffüzündə dodaqların qısa və güclü bir hərəkəti öz əksini tapır. Sözün qısalığı və kəskinliyi səsin xarakterini yaxşı əks etdirir. "P" hərfi partlayıcı saitlərin səslənməsini, "ıqq" isə qısa və titrəməli bir səsi bildirir.
Etimalogiyası baxımından, pıqq sözünün mənşəyi dəqiq olaraq müəyyən edilməsə də, onomatopoetik (səslənməyə uyğun) sözlər sinfinə aid olması ehtimalı yüksəkdir. Yəni, sözün özünün yaratdığı səsə bənzəməsi səbəbindən meydana gəlmişdir. Bu cür sözlərin mənşəyini tədqiq etmək çətindir, çünki onlar zaman keçdikcə dilin təkamülü prosesində dəyişikliyə uğrayır və əsli formasını itirir.
Cümlə içərisində istifadəsi nümunələri:
- Süd qaynadı, pıqq edib qaynamağa başladı.
- Qızmar dəmiri suya atdılar, pıqq edən səs eşidildi.
- Bal pıqq edərək qaynadı.
- Qaynar qatıq pıqq-pıqq edirdi.
Beləliklə, pıqq sözü sadəcə qaynayan qatı mayenin çıxardığı səs deyil, eyni zamanda, bu səsə oxşayan digər qısa, kəskin və güclü səsləri də ifadə edə bilən, onomatopoetik mənşəli bir sözdür.