Pinəçi sözü Azərbaycan dilində həm sifət, həm də isim kimi işlənir. Əsas mənası "ayaqqabı təmiri ilə (pinəçiliklə) məşğul olan şəxs" deməkdir. Lüğətlərdəki qısa izah isə sözün mənasını tam əhatə etmir. Daha geniş və dəqiq izah vermək üçün sözün etimologiyasına və istifadə sahələrinə nəzər salmaq lazımdır.
Etimoloji baxımdan "pinəçi" sözü "pinə" sözündən törəmişdir. "Pinə" ayaqqabının alt hissəsinin, xüsusilə də daban hissəsinin, aşınmış yerlərinin təmirində istifadə olunan material və ya həmin materialla edilən təmir əməliyyatı deməkdir. Beləliklə, "pinəçi" sözü əslində ayaqqabının pinəsini təmir edən, yəni ayaqqabıların daban və alt hissələrini təmir edən sənətkarı ifadə edir. Bu mənada, pinəçi sadəcə ayaqqabı təmiri ilə deyil, spesifik olaraq ayaqqabıların alt hissəsinin təmiri ilə məşğul olan sənətkar deməkdir.
Müasir dövrdə ayaqqabı təmiri üsulları genişləndiyi üçün "pinəçi" sözü bəzən daha geniş mənada – bütün növ ayaqqabı təmiri ilə məşğul olan sənətkar üçün də işlədilir. Lakin etimoloji kökü və ənənəvi istifadəsi nəzərə alınarsa, sözün əsas mənası ayaqqabıların pinəsini, yəni alt hissəsini təmir edən sənətkar kimi qalır. "Pinəçi Qafar tutduğu yerə kirə versin?" misalında da bu məna aydın görünür. Bu cümlədə "pinəçi" konkret olaraq ayaqqabı təmiri ilə məşğul olan bir şəxsi ifadə edir.
Sözün istifadəsinə dair daha bir neçə nümunə:
- Qədim zamanlardan pinəçilər öz sənətləri ilə məşhur olublar.
- Köhnə ayaqqabılarımı pinəçiyə apardım.
- Bacarıqlı pinəçi ayaqqabıları mükəmməl təmir etdi.
Nəticə olaraq deyə bilərik ki, "pinəçi" sözü ənənəvi olaraq ayaqqabıların daban və alt hissəsini təmir edən sənətkar deməkdir, lakin müasir istifadədə daha geniş mənada bütün növ ayaqqabı təmiri ilə məşğul olan şəxs kimi də işlədilə bilər.