Piramidon (yun. pur – od, am(moniakon) – qətranlı kitrə və eidos – şəkil) əczaçılıqda geniş tətbiq olunan, analjezik (ağrıkəsən) və antipiretik (qızdırmanı salan) təsirə malik bir dərman preparatıdır. Adının etimologiyası onun kimyəvi quruluşuna işarə edir. "Pur" (od) komponentinin burada ehtimal ki, piramidonun metabolizması zamanı yaranan və bədəndə oksidləşmə reaksiyalarında iştirak edən maddələrlə əlaqəli olması güman edilir. "Ammoniakon" (qətranlı kitrə) isə piramidonun sintezi zamanı istifadə edilən və ya onun kimyəvi quruluşuna bənzər bir maddəyə istinad edə bilər. "Eidos" (şəkil) isə onun kristal quruluşunun xüsusiyyətlərini ifadə edə bilər. Beləliklə, ad, piramidonun kimyəvi tərkibini və xassələrini əks etdirməyə çalışır.
Piramidonun ağrıkəsən təsiri, mərkəzi sinir sisteminə təsiri ilə əlaqədardır. O, siklooksigenaz fermentinin fəaliyyətini əngəlləyərək, prostaglandinlərin sintezini azaldır və bununla da ağrı və iltihab proseslərini zəiflədir. Qızdırmanı salan təsiri isə hipotalamusdakı istilik mərkəzinə təsir göstərməsi ilə bağlıdır. Piramidonun tərkibindəki aminopirin komponentinin bəzi yan təsirlərə, məsələn, qan xəstəliklərinə səbəb ola biləcəyi nəzərə alınmalıdır. Bu səbəbdən də son zamanlar piramidonun istifadəsi məhdudlaşıb və daha təhlükəsiz analjezik və antipiretik preparatlarla əvəz olunur.
Cümlədə piramidon sözünün işlənməsinə nümunələr:
- Həkim xəstəyə piramidon tövsiyə etdi.
- Qızdırma zamanı piramidondan istifadə etmək olar.
- Piramidonun yan təsirləri haqqında məlumat əldə etmək lazımdır.
- Artıq piramidonun əvəzinə daha müasir dərmanlardan istifadə olunur.