izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Pis – sifət. Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında "pis" sözü geniş məna çalarlarına malik olub, bir çox kontekstlərdə müxtəlif mənalarda işlənə bilir. Əsasən mənfi keyfiyyət və ya xüsusiyyətləri ifadə edir. Bu mənfi keyfiyyətlər müxtəlif sahələrə aid ola bilər: əxlaqi, fiziki, intellektual, estetik və s. "Pis" sözü həm konkret, həm də abstrakt mənalarda işlənə bilər.

Konkret mənalarda "pis" sözü keyfiyyətcə aşağı səviyyədə olan əşyaları, hadisələri və ya halları bildirir. Məsələn, "pis hava", "pis yemək", "pis yol", "pis əhval-ruhiyyə" ifadələrində olduğu kimi. Bu hallarda "pis" sözü əşyanın və ya hadisənin qəbuledilməz, istənilməyən, zərərli və ya narahatedici olduğunu bildirir. "Pis" sözünün bu mənaları "yaman", "fəna", "bərbad", "dəhşətli" kimi sinonimlərlə ifadə oluna bilər, lakin hər bir sinonim özünəməxsus konnotasiyalara malikdir.

Abstrakt mənalarda isə "pis" sözü mənfi xüsusiyyətləri, keyfiyyətləri, əxlaqi davranışları, vəziyyəti bildirir. Məsələn, "pis niyyət", "pis əməl", "pis adam", "pis adət" ifadələrində olduğu kimi. Bu hallarda "pis" sözü əxlaqi cəhətdən qəbuledilməz, mənfi əməlləri, davranışları və ya xarakter xüsusiyyətlərini ifadə edir. Bu mənada "pis" sözünün sinonimləri arasında "şər", "xəbis", "mübtəla", "səfeh" və s. kimi sözləri göstərmək olar.

Etimologiyası: "Pis" sözünün etimologiyası türk dillərinə aiddir və kökü qədim türk dillərindəki mənfi mənaları ifadə edən sözlərlə əlaqələndirilə bilər. Dilin inkişafı prosesində mənası təkmilləşib, genişlənib.

Cümlədə işlənməsi: "Pis" sözü cümlədə müxtəlif funksiyalarda işlənə bilər. Sifət kimi isimə aid olaraq onun keyfiyyətini ifadə edə bilər ("pis hava"), xəbər kimi müstəqil olaraq işlənə bilər ("Hava pisdir") və ya əlavə kimi digər sözlərlə birlikdə mürəkkəb mənalar yarada bilər ("pis əhval-ruhiyyədə idi").

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz