izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Piyləmə: "Piyləmək" fellərinin törəməsi olaraq, əsasən iki əsas mənada işlənir. Birinci mənası, yağlama, sürtmə, bir şeyin üzərinə yağ sürtmə, yağlama əməliyyatı deməkdir. Bu mənada, əşyanın hərəkətini asanlaşdırmaq, sürtünməni azaltmaq, aşınmanı maneə törətmək kimi məqsədlər daşıyır. Məsələn, “Maşının mexanizmini yaxşı piyləmək lazımdır” cümləsində piyləmə, mexanizmin hissələrinin yağlanması, sürtünmənin azaldılması mənasını bildirir. "Piyləmə yağı" ifadəsi də bu mənanı dəqiq şəkildə əks etdirir.

İkinci mənası isə, daha məcazi və ümumi olaraq, bir şeyi çoxaltmaq, artırmaq, bollaşdırmaq, zənginləşdirmək kimi mənaları əhatə edir. Bu mənada, maddi olmayan şeylərə də aid edilə bilər. Məsələn, “Hesabını piyləmək”, “Qazancını piyləmək”, “Bilik səviyyəsini piyləmək” kimi ifadələrdə piyləmə, mövcud olan bir şeyi artırmaq, genişləndirmək mənasını verir. Bu istifadədə, "artırmaq", "çoxaltmaq", "zənginləşdirmək" sinonimləri kimi istifadə edilə bilər, lakin "piyləmə" sözü daha çox rəngarənglik və konkretlik əlavə edir. Məsələn, "Hesabını artırdı" ifadəsindən daha çox "Hesabını piyləmək" ifadəsi daha obrazlıdır və hansı üsulla artırıldığını (məsələn, qanunsuz yollarla) təxmin etməyə imkan verir.

Əsasən "piyləmək" feli ilə əlaqəli olaraq, piyləmə sözü "yağ" kökü ilə əlaqəlidir və tarixi olaraq yağlama əməli ilə bağlıdır. Lakin zamanla məcazi mənaları da əldə etmiş, dil strukturunda daha geniş istifadə sahəsinə yiyələnmişdir. Bu, sözün semantik inkişafının təbii bir prosesidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz