Piylənmək sözü Azərbaycan dilində iki əsas mənada işlənir. Lüğətlərdəki təriflər qısadır və mənanın tam genişliyini əks etdirmir. Daha ətraflı və dəqiq izahat aşağıdakı kimidir:
1. Piylənmək (məch. - məchul fel): Bu mənada piylənmək əsasən fiziki obyektlərə, xüsusilə də qida məhsullarına tətbiq olunur. Mənası "piy ilə örtülmək", "piy sürtülmək" və ya "piy çəkilmək" kimi başa düşülə bilər. Məsələn: "Xəmir piyləndi və daha dadlı oldu." və ya "Toxumlar qızardıqdan sonra piyləndirilərək soyuducuya qoyulur." Bu mənada piylənmək daha çox texnoloji və ya kulinariya proseslərində işlədilir. Piylənmək həmçinin səthin yağlı maddə ilə örtülməsini də bildirə bilər; məsələn, "Yağışdan sonra küçələr piyləndi" deyə bilərik.
2. Piylənmək (qayıd. - qayıdış fel): Bu məna daha geniş yayılmışdır və insanlara aid edilir. Mənası "çox kökəlmək", "piylənmək", "bədənində artıq piy yığılması nəticəsində çəki almaq"dır. Bu mənada, söhbət sadəcə çəkinin artmasından deyil, həm də bədənin piy toxuması ilə örtülməsindən gedir. Məsələn, "Son aylarda çox piyləndim, paltarlarım dar gəlir." və ya "Həddindən artıq qida qəbulu piylənməyə səbəb olur." ifadələrində olduğu kimi. Bu məna, tibbi terminologiyada "obesitas" (obezlik) konsepsiyasına da yaxındır, lakin piylənmək sözü daha ümumi və hər gün danışıqda daha çox istifadə olunan bir sözdür. "Erkəklər piyləndi" ifadəsi də bu mənada istifadə olunmuşdur və bir qrup insanın kökəlməsini bildirir.
Etimalogiya: Piylənmək sözü "piy" kökünə "-lənmək" əlavəsindən əmələ gəlmişdir. "-lənmək" əlavəsi proses, vəziyyət və ya hal ifadə edir. Beləliklə, piylənmək sözü həm maddənin piy ilə örtülməsini, həm də insan bədəninin piylə örtülməsini və nəticədə kökəlməni bildirir.