Podpolkovnik sözü rus dilindən (подполковник) mənşəlidir və Azərbaycan dilində hərbi rütbəni və bu rütbədə olan şəxsi bildirir. Mayor rütbəsindən sonra gələn yüksək zabit rütbəsidir. Lüğətlərdəki "mayor rütbəsindən sonra gələn" ifadəsi rütbənin hiyerarşiyasını göstərsə də, podpolkovnikin tam olaraq hansı səviyyədə yer aldığını və özündən aşağı və yuxarı rütbələrlə olan əlaqəsini tam əks etdirmir.
Daha dəqiq izah etmək üçün deyə bilərik ki, podpolkovnik, leytenant, kapitan və mayor rütbələrindən sonra gələn, polkovnik rütbəsindən əvvəl olan bir zabit rütbəsidir. Bu rütbənin sahibləri, adətən, orta və yüksək səviyyəli hərbi bölmələrdə komandir və ya qərargah vəzifələrində çalışırlar. Onlar öz tabeliyində olan əsgərlərə və zabitlərə rəhbərlik edir, hərbi əməliyyatların planlaşdırılması və icrasında iştirak edirlər. Rütbənin konkret vəzifələri və məsuliyyətləri hərbi qurumun növündən və strukturundan asılı olaraq dəyişə bilər.
Misal üçün, "Mahmud içəri girəndə podpolkovnik bir xəritənin qarşısında durmuşdu" cümləsində podpolkovnikin konkret vəzifəsi bilinmir, lakin onun yüksək səviyyəli bir zabit olduğunu və ehtimal ki, strateji əhəmiyyətli bir vəzifədə çalışdığını göstərir. Başqa bir nümunədə, "Podpolkovnik İbrahimov bölüyə komandir təyin edildi" cümləsində isə podpolkovnikin bir hərbi bölüyə rəhbərlik etdiyi aydın olur. Beləliklə, podpolkovnik sözünün işlənməsi kontekstdən asılı olaraq dəyişir, lakin hər zaman yüksək səviyyəli bir hərbi zabiti ifadə edir.
Qısaca, podpolkovnik sözü yalnız bir rütbə deyil, həm də bu rütbəni daşıyan şəxsin hərbi hiyerarşiya içindəki mövqeyini, məsuliyyətlərini və səlahiyyətlərini göstərir. Onun rus mənşəli olmasına baxmayaraq, Azərbaycan dilində möhkəm yer almış və geniş istifadə olunan bir termindir.