Puçurlanmaq sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir sözdür və əsasən səhər tezdən günəşin çıxması ilə əlaqədar olaraq işıqlanma prosesini ifadə edir. Lüğətlərdəki "puçurlamaq" ilə sinonim kimi göstərilsə də, "puçurlanmaq" daha çox hadisənin öz-özünə baş verməsini, tədricən işıqlanma prosesini vurğulayır. "Puçurlamaq" daha çox aktiv bir hərəkəti, məsələn, bir yerin işıqlandırılmasını ifadə edə bilər.
Sözün etimologiyası tam aydın deyil, lakin ehtimal ki, kökü türk dillərindəki "puç" (az və ya çox olmayan, qaranlıq, zəif işıqlı) və "-lanmaq" (məsdər şəkilçisi) şəkilçilərindən əmələ gəlmişdir. Yəni, "puçurlanmaq" "qaranlıqdan işığa doğru az-az keçmək", "tədricən işıqlanmaq" mənasını verir.
Fərqli cümlələrdə istifadəsinə nümunələr:
- Səhər tezdən göy puçurlanmağa başladı, quşlar səsləndi.
- Qaranlıqdan sonra göy yavaş-yavaş puçurlanıb, günəşin doğuşuna şahid olduq.
- Qış günlərində səhər puçurlanması gec olurdu.
- Səhər puçurlandıqca şəhər həyatı canlanmağa başladı.
Göründüyü kimi, "puçurlanmaq" sözü əsasən təbiət hadisələrini təsvir etmək üçün işlədilir və "işıqlanma"nın tədricən, yavaş-yavaş baş verməsini vurğulayır. Bu mənada, "işıqlanmaq" sözündən daha poetik və daha təsviridir. "Puçurlanmaq" sözü, "puçurlamaq" sözündən fərqli olaraq, passiv bir prosesi ifadə edir və hər hansı bir aktiv müdaxiləni nəzərdə tutmur.