izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Pul-pənə sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış, "toplanmış, yığılmış pul" mənasında işlənən bir termindir. Lüğətlərdəki "az miqdarda pul" tərifi isə onun istifadə sahəsinin yalnız bir hissəsini əks etdirir. Əslində, "pul-pənə" ifadəsi konkret bir rəqəmi deyil, daha çox toplanmış, yığılmış pulların ümumi miqdarını, yəni "pul yığımı"nı ifadə edir. Bu, əsasən gündəlik danışıq dilində, ədəbi əsərlərdə və xalq yaradıcılığında işlədilir. Miqdarı az və ya çox ola bilər, önəmli olan pulun toplanmış, yığılmış olmasıdır. "Az miqdarda pul" mənası, yalnız kontekstdən asılı olaraq ortaya çıxan bir məna nüansıdır.

Sözün mənşəyinə gəldikdə, "pul" sözü farsca "پول" (pul) sözündən, "pənə" sözü isə türk dillərindən gəlmişdir. "Pənə"nin etimologiyası tam aydın deyil, lakin ehtimal olunur ki, "parça", "qırıntı" mənalarına sahib olan köklərlə əlaqədardır. Bu baxımdan "pul-pənə" ifadəsi, əvvəlcə kiçik, parçalanmış pul parçalarının toplanmasını, sonradan isə ümumiyyətlə toplanmış pulu ifadə etməyə başlamışdır.

Misal olaraq, verilən nümunə cümləsində ("Hümmətəliyə oğlu Səməd də arabir puldan-paradan yollayırdı.") "puldan-paradan" ifadəsi, az miqdarda, aralıqlarla göndərilən pulu ifadə edir. Lakin, başqa bir cümlədə, məsələn, "Bütün pul-pənəsini ev tikdirməyə sərf etdi" cümləsində, "pul-pənə" sözü şəxsin bütün topladığı pulunu ifadə edir. Beləliklə, "pul-pənə" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas mənası toplanmış, yığılmış puldur.

Qeyd etmək lazımdır ki, "pul-pənə" sözü "pul" sözünün sinonimi deyil. "Pul" daha ümumi bir termin olaraq hər hansı bir pul vahidini, "pul-pənə" isə toplanmış pul miqdarını, yığımı ifadə edir. Bu fərq, sözlərin istifadə edildiyi cümlələrdə aydın şəkildə görünür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz