Püfləmək fellinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "ağıza doldurulmuş havanı birdən buraxmaq, püf etmək; püfürmək" kimi qısaca izah edilməkdən daha geniş və dəqiq şəkildə təhlil edilə bilər. Lüğətlərdəki qısa izahlar, sözün əsas mənasını əks etdirsə də, onun istifadə sahələrini və kontekstual fərqlərini tam əhatə etmir.
Etimalogiyası: "Püfləmək" feli, ehtimal ki, türk dillərindəki "püf" səs təqlidi felindən törəmişdir. Bu səs təqlidi, qısa və güclü bir hava axınının səsini ifadə edir. "Püf" kökünə "-ləmək" fel şəkilçisi əlavə olunaraq "püfləmək" feli yaranmışdır.
Məna çalarları: "Püfləmək" feli müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif mənalar kəsb edə bilər. Əsas mənası olan "ağıza doldurulmuş havanı birdən buraxmaq"dan başqa, aşağıdakı məna çalarlarını da ehtiva edir:
- Zəif bir hava axını: Məsələn, şamı söndürmək üçün zəifcə püfləmək.
- Güclü bir hava axını: Məsələn, tozu püfləmək, ya da bir şeyə güclü şəkildə hava vurmaq.
- Metaforik istifadə: Məsələn, "Onun sözləri qulağıma püfləndi" (sözləri sürətlə və güclü şəkildə qulağa çatdı). Bu halda, fiziki bir hava axını yox, emosional və ya informasiya axını ifadə olunur.
- Alətlə püfləmək: Məsələn, bir şeyə qaba, borucuq və s. vasitəsilə püfləmək. Bu zaman, hava axınının istiqaməti və gücü alət tərəfindən tənzimlənir.
Cümlədə istifadəsi:
- Şamı püfləyib söndürdü.
- Tozu masadan püflədi.
- Qız balonları püfləyərək doldurdu.
- Onun sözləri qulağıma püfləndi.
- Sənətkar şüşəni püfləyərək forma verdi.
Yekun olaraq, "püfləmək" feli sadə bir hərəkəti ifadə etsə də, kontekstdən asılı olaraq məna çalarları və istifadə sahələri genişdir. Bu sözün dəqiq mənasını anlamaq üçün cümələr ərzində istifadə şəklini nəzərə almaq vacibdir.