R hərfi Azərbaycan əlifbasının iyirmi dördüncü hərfi olaraq, latın əlifbasından götürülmüşdür. Fonetik cəhətdən, dilin əksər dialektlərində [r] səsini ifadə edir. Lakin, bəzi dialektlərdə, xüsusən də şimal-qərbi dialektlərində, [ɾ] (əl səsi) kimi tələffüz oluna bilər. Bu fərq yazılı dilin vahidliyini pozmasa da, şifahi dilin regional xüsusiyyətlərini əks etdirir.
R hərfini sözlərin əvvəlində, ortasında və sonunda istifadə edirik. Məsələn, "rəng", "qara", "qərar" sözlərində R hərfini müxtəlif mövqelərdə görürük. Sözün mənasını, fonetik quruluşunu və ümumiyyətlə yazılı formasını dəyişdirir. Əgər bir sözə R əlavə etsək və ya çıxartsaq, tamamilə yeni bir söz əldə edə bilərik. Məsələn, “yarpaq” və “yapaq” sözlərini müqayisə edək.
R hərfini təşkil edən qrafem latın əlifbasındakı "R" qrafemi ilə eynidir. Onun mənşəyi qədim fonetik yazılara gedib çıxır. Qədim yazılarda bu səsi ifadə edən müxtəlif işarələr olsa da, müasir latın əlifbası bu işarələrin sadələşdirilmiş və ümumiləşdirilmiş variantını istifadə edir. R hərfini əlifbanın digər hərfləri ilə birlikdə minlərlə sözün qurulmasında iştirak edir və Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının əsas elementlərindən biridir.
Qeyd etmək lazımdır ki, "R" hərfini bəzi xüsusi terminlərdə, məsələn, kimyəvi formulalarda və ya riyazi işarələrdə, başqa mənalarda da istifadə edə bilərik. Ancaq Azərbaycan dilinin əlifbası çərçivəsində, onun əsas və yəqin ki, ən çox istifadə olunan mənası iyirmi dördüncü hərf kimi qəbul edilməlidir.