Reabilitasiya (latınca rehabilitatio sözündən götürülmüşdür, re - yenidən, habilis - bacarıqlı, qabiliyyətli mənasını verir) bir sıra kontekstlərdə istifadə olunan mürəkkəb bir termindir. Ümumi mənası, əvvəlki vəziyyətin bərpası, yenidən qurulması, əvvəlki hüquq və ya vəziyyətə qaytarılmasını ifadə edir. Bu mənada, reabilitasiya həm hüquqi, həm də tibbi sahələrdə geniş tətbiq olunur.
1. Hüquqi Reabilitasiya: Bu kontekstdə reabilitasiya, əvvəllər məhkum edilmiş, hüquqları məhdudlaşdırılmış və ya ictimai həyatdan kənarlaşdırılmış şəxsin əvvəlki hüquq və imtiyazlarının tam bərpasını bildirir. Məsələn, bir şəxsin cinayət məsuliyyətindən azad edilməsi və ya əvvəlki vəzifəsinə qaytarılması reabilitasiya olaraq qəbul edilə bilər. Burada, reabilitasiya, şəxsin cəmiyyətə tam inteqrasiyasını təmin etmək məqsədi daşıyır.
2. Tibbi Reabilitasiya: Bu isə daha geniş məna kəsb edir və xəstəlik, qəza və ya əlillik nəticəsində itirilmiş fiziki, psixoloji və ya sosial funksiyaların bərpasına yönəlmiş müalicə və təlim proqramlarını əhatə edir. Tibbi reabilitasiya, müxtəlif mütəxəssislərin (həkimlər, fizioterapevtlar, ergoterapevtlar, loqopedlər və s.) birgə işini nəzərdə tutur. Məqsəd, şəxsin mümkün qədər müstəqil həyat sürə bilməsi, əmək qabiliyyətinin bərpası və ya onun artırılması, həmçinin sosial adaptasiyasının təmin edilməsidir. Məsələn, infarkt keçirmiş bir xəstənin ürək-damar sisteminin bərpası üçün həyata keçirilən müalicələr, əməliyyatdan sonra əzələ gücünün bərpası üçün aparılan fizioterapiya seansları, əqli əlil uşaqların sosial və intellektual inkişafını təmin etmək üçün tətbiq olunan tədbirlər hamısı tibbi reabilitasiyanın nümunələridir.
3. Sosial Reabilitasiya: Bu, ictimai həyatdan kənarlaşmış, və ya sosial problemlərlə üzləşən şəxslərin cəmiyyətə yenidən inteqrasiyasına yönəlmiş proqramları əhatə edir. Məsələn, narkomaniya və ya alkoqolizmlə mübarizə proqramları, məhbusların cəmiyyətə reinteqrasiyası üçün tədbirlər, evsizlərin sosial dəstəklənməsi sosial reabilitasiyanın əsas sahələrini təşkil edir.
Ümumiyyətlə, reabilitasiya prosesi kompleks və fərdi yanaşma tələb edir. Müvəffəqiyyəti şəxsin öz səylərindən, mütəxəssislərin peşəkarlığından və cəmiyyətin dəstəyindən asılıdır.