Reaktor sözü latınca mənşəlidir və "reagere" felindən törəmişdir. Bu fel "cavab vermək", "təsir göstərmək" mənalarını verir. Termin olaraq isə, "reaktor" atom nüvələrinin bölünməsi prosesinin idarə olunan və davamlı şəkildə baş verdiyi, nəticədə isə atom enerjisinin istehsal olunduğu bir qurğu sistemini təyin edir. Bu, sadəcə atom nüvələrinin bölünməsinin deyil, nüvə zəncirvari reaksiyasının nəzarət altında saxlanılmasını və bu reaksiyadan enerji istehsalını əhatə edən mürəkkəb bir texnoloji sistemdir.
Reaktorlarda nüvə yanacağı (məsələn, uran və ya plutonium) nüvə reaksiyalarını başlatmaq və davam etdirmək üçün istifadə olunur. Bu reaksiyalar nəticəsində böyük miqdarda istilik enerjisi ayrılır. Bu istilik enerjisi su kimi bir soyutma mayesini qızdırır və bu maye buxar turbinlərini işə salaraq elektrik enerjisi istehsalına səbəb olur. Reaktorun əsas hissələrini nüvə yanacağı, moderator (reaksiyanın sürətini tənzimləyən maddə, məsələn, qrafıt və ya ağır su), soyutma sistemi, idarə çubuqları (reaksiyanın sürətini tənzimləmək üçün istifadə olunur) və qoruyucu qabıq təşkil edir.
Reaktorlar müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunur: elektrik enerjisi istehsalı, tibbi izotopların istehsalı, elmi tədqiqatlar və s. İstifadə olunan yanacaq növü, reaktorun dizaynı və ölçüsü onun məqsədindən asılı olaraq dəyişir. Nüvə reaktorlarının inşası və istismarı yüksək səviyyədə təhlükəsizlik tədbirləri tələb edir, çünki zəif idarə olunan nüvə reaksiyaları ciddi radioaktiv çirklənməyə səbəb ola bilər.
Cümlədə necə işləndiyinə dair nümunələr:
- Atom elektrik stansiyasında reaktor işləyir.
- Elmi tədqiqatlar üçün xüsusi bir reaktor qurulmuşdur.
- Reaktorun təhlükəsizlik sistemləri mükəmməl olmalıdır.
- Yeni nəsil reaktorlar daha effektivdir.