izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Relssiz sifəti, əsasən dəmir yolu nəqliyyatı kontekstində istifadə olunur və "rels döşənməmiş", "rels üzərində hərəkət etməyən" mənalarını verir. Lüğətlərdəki bu qısa izah, sözün tam mənasını əks etdirmir. Daha dəqiq ifadə etmək üçün, relssizliyin müxtəlif səviyyələrdə təzahür etdiyini nəzərə almaq lazımdır.

Birinci səviyyədə, relssiz fiziki olaraq relslərin mövcud olmadığı ərazilərdə, məsələn, yolsuzluq ərazilərində və ya dənizdə istifadə olunan nəqliyyat vasitələrini ifadə edir. Bu, avtomobillər, gəmilər, təyyarələr və s. kimi nəqliyyat vasitələrini əhatə edir. Məsələn: "Relssiz nəqliyyatın inkişafı şəhərlərarası əlaqələrin yaxşılaşmasına səbəb oldu." Burada "relssiz" konkret olaraq dəmir yolundan fərqli nəqliyyat növlərini göstərir.

İkinci səviyyədə isə, relssiz termini daha geniş mənada, hər hansı bir məhdudlaşdırıcı və ya yönləndirici infrastruktura malik olmayan hərəkət sistemlərini ifadə edə bilər. Məsələn, robotların müəyyən edilmiş bir trayektoriyaya riayət etmədən sərbəst hərəkət etməsi də relssiz hərəkət olaraq təsəvvür oluna bilər. Bu kontekstdə, "rels" anlayışı metaforik olaraq məhdudlaşdırıcı qaydalar və ya strukturlar kimi başa düşülə bilər. Məsələn: "Yeni proqram təminatı relssiz düşüncəni stimullaşdırır və yaradıcılığı artırır." Burada "relssiz" düşüncənin sərbəst, məhdudiyyətlərdən azad olduğunu bildirir.

Üçüncü səviyyədə isə, "relssiz" termini relslərdən kənarda, məsələn, dəmir yolu xəttinin kənarında baş verən hadisələri təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər. Məsələn: "Qəza relssiz baş verdi." Bu halda, "relssiz" hadisənin dəmir yolu infrastrukturu ilə birbaşa əlaqəli olmadığını bildirir.

Beləliklə, relssiz sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir və yalnız "rels üzərində hərəkət etməyən" kimi sadə bir izahla kifayətlənmək qeyri-dəqiq olardı. Sözün etimologiyasına gəldikdə, "rels" sözü rus dilindən ("рельс") gəlmişdir və "siz" isə Azərbaycan dilinin mənfi əlavəsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz