Renta [alm. Rente, fr. rente]: İqtisadiyyatda renta, sahibinin heç bir fəaliyyət göstərmədən, sadəcə olaraq kapitalının, əmlakının və ya torpağının mülkiyyətçisi olması səbəbindən əldə etdiyi müntəzəm gəliri bildirir. Bu gəlir, mülkiyyətin istifadəsindən və ya icarəyə verilməsindən əldə edilən gəlir, dividendlər, faizlər, royaltilər və ya digər passiv gəlirlər kimi müxtəlif formalarda ola bilər. Renta əldə etmək üçün mülkiyyət hüququnun olması əsas şərtdir. Beləliklə, renta, əmək əvəzinə (əmək haqqı) və ya kapital gəlirinə (səhm gəliri kimi) zidd olaraq, mülkiyyətin mövcudluğundan irəli gələn bir gəlir növüdür.
Rentanın müxtəlif növləri mövcuddur. Məsələn, torpaq rentası, torpaq sahibinin torpağın münbitliyindən və ya yerləşməsindən asılı olaraq əldə etdiyi gəlirdir. Kapital rentası isə, kapitalın (məsələn, pul vəsaitləri, səhmlər, istiqrazlar) istifadəsindən əldə olunan gəlirdir. Diferensial renta isə, müxtəlif münbitlikdə olan torpaqların istifadəsindən əldə edilən gəlir fərqini ifadə edir. Yüksək münbitlikli torpaqlar aşağı münbitlikli torpaqlara nisbətən daha çox renta gətirir.
Renta anlayışı iqtisadi nəzəriyyədə mühüm yer tutur. Bu, gəlir paylanmasının, sərvət bərabərsizliyinin və iqtisadi inkişafın təhlili üçün əsas təşkil edir. Müasir iqtisadiyyatda rentanın rolu və əhəmiyyəti, texnoloji inkişaf, iqtisadi struktur dəyişiklikləri və dövlət siyasəti kimi amillərdən asılı olaraq dəyişə bilər. Renta anlayışının düzgün başa düşülməsi, iqtisadi proseslərin dərin təhlili üçün zəruridir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Torpaq sahibi hər il əmlakından yaxşı bir renta əldə edir.
- Şirkət özünün intellektual mülkiyyətinin istifadəsindən yüksək renta əldə edir.
- İqtisadçılar rentanın paylanmasının iqtisadi bərabərsizliyə təsirini təhlil edirlər.
- Bu investisiya yüksək renta gətirməlidir.