izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Repressiya [lat. repressio – basdırma, əzmə, boğma] – sistemli və qərəzli şəkildə fərd və ya qrupların hüquq və azadlıqlarının pozulması, təqib edilməsi və cəzalandırılmasıdır. Bu, həm fiziki, həm də mənəvi təzyiq vasitələrinin tətbiqini əhatə edə bilər. Repressiya, hakimiyyətin öz siyasi rəqiblərini, dissidentləri və ya ictimai qrupları susdurmaq, nəzarət altına almaq və ya aradan qaldırmaq üçün istifadə etdiyi bir vasitədir.

Repressiyanın birinci mənası (kütləvi cəzalandırma) fiziki zorakılıq, həbs, sürgün, edam və ya digər cinayət təqibləri kimi açıq şəkildə zor tətbiqini əhatə edir. Bu, ümumiyyətlə, siyasi motivlərə, milliyyətə, dinə və ya digər sosial qruplara aid olan insanlara qarşı sistematik olaraq tətbiq edilir. Tarixdə repressiyanın bu forması totalitar rejimlərin, diktatura və avtoritar hökumətlərin xarakterik bir əlaməti olub.

Repressiyanın ikinci mənası (mənəvi təzyiq) isə daha gizli və incə formalar ala bilər. Bu, şəxsiyyətin azadlığının məhdudlaşdırılması, senzura, təhdid, təhqir, şantaj, işdən çıxarılma, sosial təcrid və ya digər psixo-sosial təzyiq üsullarından istifadəni əhatə edir. Mənəvi repressiya, fiziki zorakılığa nisbətən daha çətin aşkar edilə bilsə də, fərdin psixoloji və sosial həyatına ciddi ziyan vuraraq, özünü ifadə azadlığını və müstəqil düşüncəni məhdudlaşdıra bilər.

Repressiya fərqli kontekstlərdə müxtəlif cümlələrdə işlənə bilər. Məsələn: "Sovet dövründə siyasi repressiyalar minlərlə insanın həyatına son qoymuşdur." burada repressiya kütləvi cəzalandırmanı ifadə edir. Digər bir nümunə: "Müəllimin şagirdlərə qarşı davamlı təzyiqi repressiya formasına çevrilmişdir." bu cümlədə repressiya mənəvi təzyiqi ifadə edir. Repressiyanın həm tarixi, həm də müasir kontekstdə demokratiya və insan hüquqlarının pozulması ilə sıx bağlı olduğunu qeyd etmək vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz