Totalitarizm [fr. totalitaire, lat. totus – bütün] – dövlətin həyatın bütün sahələrinə – siyasi, iqtisadi, sosial, mədəni, mənəvi və şəxsi həyata tam nəzarət etdiyi, fərdin azadlığının, hüquqlarının və özünüifadəsinin tamamilə məhdudlaşdırıldığı, müxalifətin və plüralizmin qəti şəkildə ləğv edildiyi siyasi rejimdir.
Totalitar rejimlər özlərinə xas olan bir sıra əlamətlərlə səciyyələnirlər. Bunlara misal olaraq: birpartiyalı sistem (və ya partiyanın hər şeyə nəzarət etdiyi görünüşü), liderin şəxsiyyətinə pərəstiş, ideologiyanın dövlət siyasətinin əsasını təşkil etməsi, kütləvi təbliğat və propaganda vasitəsilə ictimai rəyin idarə olunması, gizli polis və repressiya aparatı vasitəsilə siyasi rəqiblərin və müxaliflərin təqib olunması, mətbuatın, informasiya vasitələrinin və təhsilin dövlət nəzarəti altında olması, iqtisadiyyatın dövlət tərəfindən mərkəzləşdirilmiş şəkildə idarə olunması, fərdin həyatının bütün sahələrinə (iş, məskən, təhsil, ailə həyatı və s.) dövlətin müdaxiləsi, demokratik institutların və hüquqi dövlət prinsiplərinin olmaması göstərmək olar.
Totalitarizm, avtoritarizmə nisbətən daha sərt və repressiv bir rejimdir. Avtoritar rejimlərdə dövlət hakimiyyəti mərkəzləşmiş olsa da, fərdin həyatına müəyyən dərəcədə azadlıq buraxılır. Totalitar rejimlərdə isə dövlətin nəzarəti tamamilədir və fərdin həyatı dövlətin tam nəzarəti altındadır. Totalitar rejimlər tarix boyu müxtəlif ideologiyalara (faşizm, Stalinizm, Maoizm və s.) əsaslanaraq mövcud olmuşdur.
Totalitarizmin müxtəlif cümlələrdə işlənməsinə nümunələr:
- XX əsrin ortalarında Avropada totalitar rejimlərin yüksəlişi müşahidə olunmuşdur.
- Totalitarizm fərdin azadlığını və hüquqlarını tamamilə ləğv edir.
- Totalitar rejimlərin əsas xüsusiyyətlərindən biri də kütləvi təbliğatdır.
- Tarix totalitarizmin dəhşətli nəticələrini göstərir.
- Müasir dünyada totalitarizmin qalıqları hələ də mövcuddur.