Respirator (latınca respirator sözündən, respirare - nəfəs almaqdan törəmişdir) tənəffüs sistemini havada olan zərərli hissəciklərdən, qazlardan və buxarlardan qorumaq üçün hazırlanmış fərdi qoruyucu vasitədir. Bu qoruyucu vasitələr müxtəlif formalarda və ölçülərdə olur, mühafizə səviyyələri isə tətbiq edilən filtrlərin və respiratorun dizaynından asılı olaraq dəyişir.
Respiratorlar əsasən iki əsas növə bölünür: üzə oturan respiratorlar və tənəffüs maskaları. Üzə oturan respiratorlar, adından da göründüyü kimi, üzü tam və ya qismən örtür və daha yüksək səviyyədə qorunma təmin edir. Tənəffüs maskaları isə ümumiyyətlə daha sadə quruluşa malikdir və əsasən toz və kiçik hissəciklərdən qorunma üçün istifadə olunur. Hər iki növ respirator müxtəlif filtrlərlə təchiz oluna bilər ki, bu da onların müxtəlif zərərli maddələrə qarşı effektivliyini müəyyən edir.
Respiratorların istifadəsi sənaye, tibb, yanğın söndürmə və digər sahələrdə zərərli maddələrlə işləyən fərdlərin sağlamlığının qorunması üçün vacibdir. Onların düzgün seçilməsi və istifadəsi, qorunmanın effektivliyi üçün çox önəmlidir. Səhv seçilmiş və ya düzgün istifadə olunmayan respiratorlar lazımi qorunmanı təmin etməyə bilər və ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Ona görə də, respirator seçimi və istifadəsi ilə bağlı təlimatlara ciddi riayət etmək vacibdir.
Cümlədə necə işləndiyinə nümunələr:
- Sənaye müəssisəsində işləyənlər respirator taxmalıdırlar.
- Yanğın zamanı respiratordan istifadə etmək həyati əhəmiyyət daşıyır.
- Həkim əməliyyat zamanı respiratordan istifadə etdi.
- Respiratorun düzgün taxılması və istifadəsi vacibdir.