izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Rədd (ər. ردّ - rədd) sözü Azərbaycan dilində əsasən iki əsas mənada işlənir: birincisi, qəbul etməmək, rəfu etmək, yox cavabı vermək mənasında; ikincisi isə, daha nadir hallarda, geri qaytarmaq, uzaqlaşdırmaq mənasında. Birinci mənada işlənməsi daha geniş yayılmış və ümumi mənasıdır.

Ərəb mənşəli olan rədd sözü, əslində, "geri qaytarmaq", "rədd etmək", "qovmaq" kimi mənaları özündə birləşdirir. Azərbaycan dilində isə bu çoxmənalılıq qismən itirilərək, əsasən "qəbul etməmə" və "mənfi cavab vermə" mənalarında konsentrə olunmuşdur. Belə ki, bir təklif, istək, xahiş və ya tələbə mənfi cavab verildikdə, "rədd edildi" ifadəsini işlədirik. Bu zaman təklif, istək və s. geri qaytarılmış, qəbul edilməmiş olur.

Misal olaraq, verilən cümlədə (“Sasani qoşunlarının sərkərdəsi Bəhrama rədd cavabı verilsin!”) “rədd” sözü mənfi cavab vermək, rəfu etmək mənasında işlənilir. Burada Bəhrama verilən cavab, onun təklifini, xahişini və ya əmrini qəbul etməmək, rədd etmək deməkdir.

Digər bir nümunə olaraq, "Onun ərizəsi rədd edildi" cümləsini götürək. Burada "rədd edildi" ifadəsi, ərizənin qəbul olunmadığını, mənfi cavab alındığını bildirir. Daha az istifadə olunan ikinci mənada isə, məsələn, "O, düşməni rədd etdi" deyə bilərik, burada isə "rədd etmək" "qovmaq", "uzaqlaşdırmaq" mənalarında işlənmişdir.

Qısacası, "rədd" sözü kontekstə görə fərqli çalarlar əldə etsə də, əsas mənası həmişə bir növ mənfi cavab, qəbul etməmə və ya geri qaytarma ilə bağlıdır. Dilçilik baxımından, sözün mənasının dəqiq anlaşılması üçün cümlənin kontekstinin diqqətlə nəzərə alınması vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz