Rəiyyət (ər. رعية - raʿīya) sözü Azərbaycan dilində əsasən bir dövlətin, hökmdarın və ya hakimiyyətin tabeliyində olan əhali, yəni təbəələr mənasında işlənir. Lüğətlərdəki sadə tərif isə bu sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir.
Tarixi kontekstə nəzər saldıqda, rəiyyət sadəcə "təbəə" sözünün sinonimi kimi deyil, daha çox hökmdarın qayğısına qaldığı, onun himayəsində olan, lakin həm də ona vergi və xidmət borcu olan əhali kimi qəbul olunurdu. Bu mənada, rəiyyət anlayışı passiv bir tabelikdən daha çox, qarşılıqlı münasibəti əks etdirirdi. Hökmdar rəiyyətin təhlükəsizliyini və rifahını təmin etməyə çalışır, rəiyyət isə hökmdara sadiq qalır, ona vergi ödəyir və lazım gəldikdə hərbi xidmət göstərirdi.
Sözün etimologiyasına diqqət yetirərsək, ərəbcə "raʿā" (رعى) felindən törədiyini görərik ki, bu da "otarmaq", "qorumaq", "qayğı göstərmək" mənalarını verir. Beləliklə, "rəiyyət" sözü əslində "qorunanlar", "qayğıya alınanlar" mənasını da özündə ehtiva edir. Ancaq bu qayğı hər zaman ədalətli və bərabər olmayıb.
Müasir Azərbaycan dilində rəiyyət sözü daha çox tarixi kontekstdə, ədəbiyyat və tarixi əsərlərdə işlənir. Məsələn: "Səfəvilər dövründə rəiyyətin həyatı nisbətən sabit idi" və ya "Hökmdar rəiyyətinin rifahı üçün çalışırdı" kimi cümlələrdə rast gəlmək olar. Lakin, "təbəə" sözü ilə əvəz edilə bilsə də, rəiyyət sözü müəyyən bir tarixi və sosial kontekstin ifadəsini daha aydın şəkildə verir.
Yekun olaraq, "rəiyyət" sözünün tərifi sadəcə "bir dövlətin tabeliyində olanlar"dan daha çoxdur. Bu, tarixi, sosial və siyasi əlaqələri əks etdirən, hökmdar ilə əhali arasında qarşılıqlı məsuliyyət və bağlılığı ifadə edən daha mürəkkəb bir anlayışdır. Sözün istifadəsi kontekstə görə dəyişsə də, əsas mənası həmişə hökmdarın tabeliyində olan əhaliyə işarə edir.